پروتز کامل دندان چیست؟ (پاسخ به سوالات رایج درباره آن)

از دست دادن تمام دندان‌ها نه تنها جویدن غذا بلکه کیفیت زندگی، اعتماد به نفس و فعالیت‌های روزانه شخص را با چالش هایی روبرو می کند. در این شرایط، پروتز کامل دندان یک راه حل بسیار مناسب برای بازگرداندن نقش عملکردی و ظاهری طرح لبخند محسوب می‌شود. اگر پروتز کامل دندان به‌طور صحیح ساخته شده و تجویز شود، می‌تواند یک جایگزین زیبا و مناسب برای دندان‌های از دست رفته، استخوان و بافت لثه اطراف آن باشد. در این مقاله هرچیزی که لازم است درباره دست دندان مصنوعی کامل بدانید را مورد بررسی قرار می دهیم.

پروتز دندان کامل دندان یا فول دنچر چیست؟

دنچرها (Dentures) پروتزهای دندان مصنوعی هستند که برای جایگزینی دندان یا دندان های از دست رفته استفاده می شوند. آنها به صورت سفارشی و متناسب با قوس فکی فرد ساخته می شوند و می توانند پروتز کامل (full dentures) یا پروتز پارسیل یا دندان مصنوعی تکه ای (partial dentures) باشند.

پروتز کامل دندان همانطور که از نامش پیداست زمانی استفاده می شود که تمام دندان های طبیعی از بین رفته باشند، در حالی که پروتز پارسیل زمانی استفاده می شود که تعدادی از دندان های طبیعی هنوز باقی مانده باشند.

چند نوع پروتز کامل دندان مصنوعی وجود دارد؟

به طور کلی پروتز کامل دندان، دو نوع مختلف دارد: معمولی و فوری.

 پروتز کامل معمولی

پروتز کامل معمولی، مدتی پس از کشیدن دندان‌ها و بعد از ترمیم بافت لثه ساخته می‌شود. این نوع پروتز کامل دندان، حدود هشت تا دوازده هفته پس از کشیدن دندان‌ها، آماده استفاده توسط بیمار است.

 پروتز کامل فوری

برخلاف پروتز معمولی، پروتز کامل فوری از قبل ساخته می‌شود و به همین دلیل، بلافاصله پس از کشیدن دندان‌ها قابل استفاده است. با استفاده از پروتز کامل فوری، بیمار هیچ زمانی را بدون دندان سپری نمی‌کند. با توجه به اینکه استخوان و لثه بیمار به مرور زمان جمع می‌شود (به‌ویژه در طول ترمیم بافت لثه پس از کشیدن دندان)، پروتز کامل فوری پس از مدتی، نیاز به تنظیم مجدد خواهد داشت تا به‌خوبی در دهان بیمار قرار گیرد. بنابراین بهتر است تا زمانی که پروتز کامل معمولی آماده می‌شود، این نوع پروتز دندان را به ‌عنوان یک راه حل موقتی در نظر گرفت.

مزایای دست دندان مصنوعی کامل چیست؟

بازیابی عملکرد جویدن

پروتزهای دندان مصنوعی کامل یا فول دنچرها، افراد را قادر می‌سازد تا توانایی خود در جویدن غذاهای مختلف را بازیابند و به بهبود تغذیه و هضم غذا کمک نیز می کنند. با استفاده از دندان مصنوعی مناسب، افراد می توانند از یک رژیم غذایی متعادل و بدون محدودیت لذت ببرند.

بهبود و تقویت گفتار

از دست دادن دندان ها می تواند به طور قابل توجهی بر وضوح گفتار تأثیر بگذارد. پروتزهای کامل، تلفظ و ادای کلمات را بهبود می‌بخشند. افرادی که به دلیل از دست دادن دندان با مشکلات گفتاری دست و پنجه نرم می کنند، اغلب پس از گرفتن پروتز کامل دندان مصنوعی، بهبود قابل توجهی در صحبت کردن (مانند سابق) را تجربه می کنند.

افزایش اعتماد به نفس

پروتز دندان کامل، مجموعه‌ای از دندان‌ها را با ظاهری طبیعی ارائه می‌کند، زیبایی‌ صورت را بهبود می‌بخشند و اعتماد به نفس را افزایش می‌دهند. آنها ظاهر یک طرح لبخند سالم را بازیابی می کنند، که می تواند تأثیر مثبتی بر تعاملات اجتماعی و رفاه کلی شخص داشته باشد.

مراحل دریافت پروتز کامل دندان مصنوعی به چه صورت است؟

مشاوره و معاینه اولیه

فرآیند تهیه دندان مصنوعی کامل با مشاوره اولیه در مطب دندانپزشک (معمولاً متخصص پروتزهای دندانی) شروع می شود. در طول این ویزیت، دندانپزشک سلامت دهان و دندان را ارزیابی می کند، گزینه های درمانی را مورد بحث قرار می دهد و هر گونه نگرانی یا سوالی را که ممکن است فرد داشته باشد، برطرف می کند.

فرآیند ساخت دندان مصنوعی

بعد از قطعی شدن تصمیم شخص برای داشتن پروتز کامل دندان، دندانپزشک اندازه گیری ها و قالب‌گیری دقیقی از قوس فکی بیمار انجام می دهد. این قالب‌ها به‌عنوان پایه‌ای برای ساخت دندان‌های مصنوعی سفارشی عمل می‌کنند.

سپس تکنسین‌های ماهر دندان‌پزشکی از این قالب‌ها برای ایجاد یک مدل اولیه از پروتزها استفاده می‌کنند که امکان تنظیم دقیق پروتزها را قبل از ساختن پروتز نهایی فراهم می‌کند.

پروتزهای دندان مصنوعی کامل معمولاً از پایه اکریلیک همرنگ لثه ساخته می شوند که مجموعه ای از دندان های مصنوعی را پشتیبانی می کند. این پایه به صورت سفارشی طراحی شده است تا متناسب با خطوط دهان فرد باشد و ثبات و راحتی را برای او فراهم کند. دندان های مصنوعی با دقت ساخته می شوند تا شبیه دندان های طبیعی باشند و لبخندی طبیعی را ارائه دهند.

تست و دریافت پروتز نهایی

پس از آماده شدن اولیه پروتز کامل دندان، دندانپزشک یک جلسه فیتینگ را برای اطمینان از قرارگیری مناسب و راحت در نظر می‌گیرد. در این جلسه، بعد از سوار کردن پروتزها روی قوس فکی، چنانچه مراجع در هر ناحیه ای از قوس فکی احساس ناراحتی کرد، پروتز کامل مجددا برای تنظیم به لابراتوار ارسال می شود. بسیار مهم است که هر گونه نگرانی یا مسائلی که در طول فرآیند فیتینگ تجربه می کنید جهت رفع و بهبود پروتز با دندانپزشک در میان بگذارید.

استفاده از دست دندان مصنوعی کامل چه چالش هایی دارد؟

عادت کردن به آن ها زمانبر است

مدتی زمان نیاز است تا افراد به استفاده از دندان مصنوعی کامل عادت کنند. در ابتدا ممکن است مقداری ناراحتی، افزایش ترشح بزاق و تغییراتی در گفتار ایجاد شود. با این حال، با صبر و تمرین، اکثر افراد ظرف چند هفته با دندان مصنوعی خود سازگار می شوند.

لغزش دندان مصنوعی در دهان و دردهای جزئی

گاهی اوقات، دندان مصنوعی به دلیل تغییر در بافت لثه یا ساختار استخوان ممکن است بلغزد یا باعث ایجاد نقاطی دردناک شود. در چنین مواردی، مراجعه به دندانپزشک برای تنظیمات مجدد جهت اطمینان از تناسب راحت و جلوگیری از عوارض بیشتر مهم است.

تغییر مزه در برخی موارد

پروتز کامل دندان مصنوعی ممکن است کمی حس چشایی و دریافت حس از غذاهای سرد و گرم را تغییر دهد. با این حال، این تغییرات معمولاً موقتی هستند و با عادت کردن فرد به استفاده از دندان مصنوعی کاهش می‌یابند.

باورهای غلط رایج در مورد دندان مصنوعی کامل

دندان مصنوعی فقط برای افراد مسن است!

در حالی که این مساله درست است که بسیاری از سالمندان از پروتزهای کامل سود می برند، اما از دست دادن دندان می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. پروتز دندان کامل یک راه حل موثر برای هر کسی است که تمام دندان های طبیعی خود را از دست داده باشد خواه این شخص یک جوان باشد یا یک شخص مسن.

دندان مصنوعی همیشه یک عامل ناراحت کننده است

با پیشرفت تکنولوژی و مواد دندانپزشکی، پروتز کامل دندان به گونه ای طراحی شده اند که راحت تر از گذشته هستند. مادامی که دست دندان مصنوعی کامل مناسب باشد نباید باعث ناراحتی یا درد شود.

 پرسش و پاسخ‌های رایج در زمینه پروتز کامل دندان

پروتز کامل دندان بهتر است یا ایمپلنت دندان؟

ایمپلنت دندان جایگزین محبوبی برای پروتزهای کامل هستند این امکان وجود دارد که تنها برای جایگزینی یک دندان از دست رفته ایمپلنت انجام داد و یا اینکه به جای تمام دندان های از دست رفته اوردنچر (ایمپلنت کامل دندان) انجام داد. برخلاف پروتز ها، ایمپلنت‌های دندانی با جراحی در استخوان فک قرار می‌گیرند و گزینه جایگزینی پایدارتر و دائمی‌تری را فراهم می‌کنند. با این حال، ایمپلنت های دندانی نیاز به یک استخوان فک سالم و یک روش جراحی پیچیده تر دارند.

برای اینکه بدانید آیا گزینه مناسبی برای دریافت ایمپلنت دندان به جای دندان مصنوعی هستید بهتر است با یک متخصص ایمپلنت خوب از نزدیک مشورت کنید.

چقدر طول می کشد تا به استفاده از پروتز کامل دندان عادت کنید؟

دوره عادت به دست دندان مصنوعی کامل از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما بیشتر افراد در عرض چند هفته به طور کامل به پروتزها عادت می کنند.

آیا می توانم به طور معمول با دندان مصنوعی کامل غذا بخورم؟

بله، پروتزهای کامل عملکرد جویدن را آسان تر کرده و به شما امکان می دهند غذاهای متنوعی بخورید. با این حال، توصیه می شود در ابتدا با غذاهای نرم تر شروع کنید و به تدریج غذاهای سفت تر را نیز امتحان کنید.

 پروتز کامل تا چه مدت قابل استفاده است؟

پروتز کامل دندان اغلب بین ۱۰ تا ۱۵ سال قابل استفاده است. در طول این مدت، بهتر است بیمار به‌طور سالیانه توسط دندانپزشک معاینه شود.

 آیا پروتز کامل چهره شخص را تغییر می‌دهد؟

امروزه تکنولوژی‌های ساخت پروتز کامل دندان به‌قدری پیشرفته شده‌اند که ظاهر پروتز کامل تفاوتی با دندان‌های طبیعی ندارد. پروتز کامل دندان تنها یک تفاوت در ظاهر شخص ایجاد می‌کند؛ اینکه دیگر اثری از دندان‌های پوسیده در دهان باقی نمانده و شخص لبخندی زیبا خواهد داشت.

 آیا پروتز کامل بر روی نحوه صحبت کردن اثر دارد؟

اگر شخصی برای اولین بار از پروتز کامل دندان استفاده می‌کند، مدتی طول می‌کشد تا به‌طور کامل با آن سازگار شود. صحبت کردن با پروتز کامل مستلزم کمی تمرین است. خوشبختانه جای نگرانی نیست؛ مدت زیادی طول نمی‌کشد تا حرکت لب‌ها و زبان با پروتز کامل دندان تطابق پیدا کند.

 آیا پروتز کامل روی نحوه غذا خوردن اثر دارد؟

در ابتدا ممکن است غذا خوردن با پروتز کامل کمی دشوار باشد. غذا خوردن با دندان‌های طبیعی بسیار ساده است؛ زیرا دندان‌ها دارای ریشه در استخوان فک هستند و به راحتی می‌توان غذاها را گاز زد و وارد دهان کرد. هنگام استفاده از پروتز کامل، شخص نحوه درست غذا خوردن را با تجربه کردن می‌آموزد. هر چند تغییر ایجاد شده در نحوه غذا خوردن نامحسوس است اما نیاز به کمی تمرین دارد.

 روش شست‌و‌شوی پروتز کامل چیست؟

پروتز کامل دندان نیز مانند دندان طبیعی باید پس از هر وعده غذایی مسواک زده شود. اگر بلافاصله پس از خوردن غذا امکان مسواک زدن نبود باید در اولین فرصت دندان‌ها را مسواک زد. هنگام شستن پروتز کامل دندان باید آن را با انگشت شست و انگشت سبابه روی سطحی نرم (مانند حوله یا یک ظرف پر از آب) نگه داشت.

بیشتر بخوانید: آشنایی با اصول بهداشت دهان و دندان

 آیا با داشتن پروتز کامل در دهان می‌توان خوابید؟

بله. ولی بهتر است پیش از خواب، پروتز کامل دندان از دهان خارج شود. پروتز کامل در طول روز به لثه و استخوان فشار وارد می‌کند، بنابراین خارج کردن آن از دهان در طول شب، به لثه و استخوان‌ها امکان استراحت و ترمیم می‌دهد.