آشنایی با 6 روش بستن فاصله بین دندان ها در دندانپزشکی

به طور معمول چینش دندان ها به گونه ای است که فاصله بسیار کمی مابین آن ها وجود دارد. این مساله باعث مساله باعث می شود که ما در طرح لبخند نرمال فاصله قابل توجهی مشاهده نمی کنیم. با این حال در برخی افراد ممکن است مابین تمامی دندان ها و یا تنها مابین دندان های جلو فاصله قابل توجهی وجود داشته باشد که غیر طبیعی است و بهتر است برطرف شود. این مقاله علل ایجاد این فاصله و به طور کلی روش های دندانپزشکی بستن فاصله بین دندان ها مورد بررسی قرار گرفته است.

منظور از فاصله بین دندان ها چیست؟

به طور کلی به فاصله بین دندان‌ها (مخصوص دندان های پیشین) که بیش از 0.5 میلی‌متر باشد،‌ دیاستم می‌گویند. دیاستم در زبان یونانی به معنای از هم جدا بودن و فاصله است. فاصله‌ای که ممکن است بین دندان ها در هر جایی از دهان به وجود بیاید، اما بیشتر در دندان‌های قدامی بالایی و پایینی اتفاق می‌افتد. درصد وقوع این فاصله در بین دندان های قدامی بالا 14.8 و در بین دندان های قدامی پایین 1.6 است.

با این که عده ای از افراد به فاصله بین دندان های خود عادت می کنند و نیازی به تغییر آن نمی بینند و عده ای دیگر فاصله بین دندان های جلویی خود را نشانه خوش شانسی می دانند و حاضر نیستند تغییری در آن ایجاد کنند، اما واقعیت آن است که تعداد بسیار بیشتری از افراد خواهان آنند که با بستن این فاصله ها  و ایجاد تناسب بیشتر، زیبایی لبخند خود را ارتقاء دهند.

آیا امکان بستن فاصله بین دندان ها در خانه وجود دارد؟

خیر به هیچ عنوان با هیچ روشی امکان بستن فاصله بین دندان ها در خانه وجود ندارد لذا به صورت جدی توصیه می شود از انجام هر گونه اقدام در این خصوص اجتناب شود. تنها روش های دندانپزشکی شامل ارتودنسی، استفاده از ونیرها و سایر روش های ذکر شده در این صفحه می توانند فواصل بین دندانی را برطرف کنند. چنانچه بین دندان هایتان فاصله بیش از 0.5 میلی متر وجود دارد تنها با دندانپزشک مشورت کنید.

علل ایجاد کننده فاصله بین دندان ها کدامند؟

• ژنتیک و تاریخچه فامیلی
• فیزیولوژیک: دیاستم میانی و یا فاصله بین دندان های ثنایا در سن 6 سالگی به میزان 98%، در 11 سالگی 49% و در 12 تا 18 سالگی 7% مشاهده می شود.
• بزرگ بودن زبان
• فرنوم غیرنرمال (فرنوم محل چسبندگی عضلات لب به فک بالاست که می توان آن را از داخل لب بالا لمس کرد)

• عدم تناسب اندازه دندان ها و فکین (که در موارد کم بودن تعداد دندان ها به طور مادرزادی و یا میکرودنشیا که به معنای کوچک بودن اندازه دندان ها می باشد دیده می شود.)

• ماکروگناتیا (بزرگ بودن اندازه فکین)
• دندان های ثنایای کناری که فرمی کوچک و غیرنرمال دارند (peg-shaped lateral)

• عاداتی مانند عادت مکیدن انگشت و یا اعمال فشار به وسیله زبان به پشت دندان های قدامی (مثلا حین قورت دادن یا در مواقع دیگر)سبب ایجاد فاصله بین دندان های ثنایا می شوند

• مشکلات پریودنتال: هنگامی که فرد مبتلا به مشکلات لثه ای و پریودنتال است، استخوان ساپورت کننده ی دندان ها دچار تحلیل می شود. در نتیجه با ایجاد موبیلیتی یا لقی، دندان ها از جای خود حرکت می کنند. به این ترتیب شاهد خواهیم بود دندان هایی که به هنگام سلامت در تماس با یکدیگر و بدون فاصله بوده اند، با مشکلات پریودنتال از یکدیگر جدا شده و فاصله می گیرند.

 چرا باید علت ایجاد کننده فاصله بین دندان ها را بدانیم؟

قبل از هر اقدام درمانی، ابتدا باید علت ایجاد کننده ی دیاستم مورد بررسی قرار گیرد. در غیر این صورت این امکان وجود دارد که مجددا این فاصله بین دندان ها ظاهر شود.

به عنوان مثال فواصلی که در اثر بیماری پریودنتال بوجود آمده اند، ابتدا نیاز به درمان های پریودنتال توسط پریودنتیست دارند و سپس در مرحله ی بعد است که بستن فاصله ها و درمان زیبایی انجام می شود. و یا در مواردی که فرنوم های غیرنرمال و چسبنده وجود دارد، در صورتی که بدون جراحی و برداشت این فرنوم ها فاصله بین دندان ها بسته شود، امکان این که فرنوم فشار آورده و مجددا بین دندان ها فاصله ایجادشود وجود دارد.

مورد دیگری که می توان به آن اشاره داشت زمانی است که عادات بوجودآورنده فاصله ها همچنان ادامه دارند. در این موارد بستن فاصله ها با هر روش درمانی اتلاف وقت و تحمیل کردن هزینه به فرد است. با تشخیص علت ایجادکننده فاصله بین دندان ها، می توان روش درمانی صحیح را انتخاب کرد. این انتخاب شامل هر تکنیک و روشی که باشد، می توان اطمینان داشت که ماندگاری درمان را در پی خواهد داشت.

جهت بستن فاصله بین دندان‌ها از چه روش‌های درمانی استفاده می‌شود؟

درمان ارتودنسی دندان

یکی از ایمن‌ترین و محافظه‌کارانه‌ترین روش‌ها برای بستن دیاستم‌های دندانی، استفاده از ارتودنسی است. این روش به خصوص زمانی توصیه می‌شود که فاصله بین دندان‌ های جلو بیش از 2 میلی‌متر باشد. در این حالت، اگر از درمان‌های ترمیمی استفاده شود، نسبت طول به عرض دندان‌ها نامتناسب می‌شود و اصول طراحی لبخند به هم می‌ریزد. ارتودنسی این مشکل را با حرکت دادن دندان‌ها به موقعیت صحیح، بدون تغییر در نسبت‌های طبیعی آن‌ها، برطرف می‌کند.

ارتودنسی همچنین برای افرادی که دندان‌های بزرگ‌تری دارند مناسب است. در این موارد، استفاده از درمان‌های ترمیمی باعث بزرگ‌تر و حجیم‌تر شدن دندان‌ها و ناهماهنگی ظاهری می‌شود. ارتودنسی دندان‌ها را به موقعیت صحیح هدایت می‌کند و از تغییر اندازه آن‌ها جلوگیری می‌کند. این روش برای کسانی که علاوه بر فاصله بین دندان‌ها، مشکلات دیگری مانند عدم تقارن دندانی یا انحراف میدلاین دارند، نیز بسیار مناسب است.

علاوه بر این، یکی از مزایای مهم ارتودنسی این است که بدون ایجاد تغییرات دائمی در دندان‌ها، تنها با حرکت و هدایت صحیح آن‌ها، فاصله بین دندان‌ ها بسته می‌شود. این فرآیند محافظه‌کارانه، دندان‌ها را بدون نیاز به تراشیدن یا تغییر شکل دائمی، به موقعیت صحیح هدایت می‌کند و فاصله‌ها به طور طبیعی بسته می‌شوند.

معایب ارتودنسی دندان

با وجود مزایای فراوان، ارتودنسی دندان معایب خاصی نیز دارد. یکی از بزرگترین معایب ارتودنسی، زمان طولانی مورد نیاز برای تکمیل درمان است. بسته به شدت مشکل، درمان ارتودنسی ممکن است ماه‌ها تا سال‌ها طول بکشد. این می‌تواند برای برخی بیماران ناخوشایند باشد، به خصوص کسانی که به دنبال نتایج سریع‌تر هستند.

هزینه بالاتر نیز یکی دیگر از معایب ارتودنسی دندان است. در مقایسه با درمان‌های ترمیمی، ارتودنسی به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و جلسات متعدد درمانی، هزینه بیشتری دارد. این مسئله می‌تواند برای برخی بیماران مانعی باشد و باعث شود که به دنبال روش‌های ارزان‌تر برای بستن فاصله بین دندان‌ها باشند.

در نهایت، درمان ارتودنسی ممکن است برای برخی بیماران نامناسب باشد، به خصوص کسانی که تحمل براکت‌ها و سیم‌ها را ندارند. همچنین، نیاز به مراقبت و بهداشت دهان و دندان دقیق‌تر در طول دوره درمان، می‌تواند برای برخی بیماران چالش‌برانگیز باشد.

لمینت‌های سرامیکی

لمینت‌های سرامیکی به خصوص زمانی که علاوه بر فاصله، دندان‌ها از نظر رنگ و فرم نیز نیاز به تصحیح دارند یکی از بهترین گزینه‌ها برای بستن فاصله بین دندان‌ها هستند. این ونیرها قابلیت اصلاح همزمان چندین مشکل دندانی را دارند و می‌توانند ظاهر کلی لبخند را بهبود بخشند. لمینت‌های سرامیکی به دلیل شفافیت و طبیعی بودن نمای دندان‌ها، جلوه‌ای بسیار طبیعی به لبخند می‌بخشند.

یکی از بزرگترین مزایای لمینت‌های سرامیکی، عدم رنگ‌پذیری آن‌هاست. مواد سرامیکی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در طول زمان رنگ خود را حفظ کنند، بنابراین برخلاف مواد کامپوزیتی، لمینت‌های سرامیکی حتی پس از سال‌ها همچنان همان رنگ اولیه را دارند. این ویژگی، لمینت‌های سرامیکی را به گزینه‌ای عالی برای بیمارانی که به دنبال نتایج دائمی و بدون تغییر هستند، تبدیل می‌کند.

علاوه بر این، لمینت‌های سرامیکی امکان اصلاح طرح لبخند را به همراه بستن فاصله بین دندان‌ها فراهم می‌کنند. با استفاده از این روش، متخصص ترمیمی و زیبایی می‌تواند نه تنها فاصله‌ها را ببندد بلکه شکل، اندازه و حتی رنگ دندان‌ها را نیز بهبود بخشد. این ترکیب از مزایا، لمینت‌های سرامیکی را به یکی از موثرترین و جامع‌ترین روش‌های ترمیمی و زیبایی دندان تبدیل کرده است.

معایب لمینت سرامیکی

با وجود مزایای فراوان، لمینت‌های سرامیکی نیز دارای معایب خاص خود هستند. یکی از معایب اصلی این روش، هزینه بالاتر آن نسبت به روش‌های درمانی دیگر است. به دلیل استفاده از مواد با کیفیت بالا و نیاز به لابراتوار برای ساخت لمینت‌ها، هزینه نهایی این درمان نسبت به کامپوزیت بیشتر است. این مسئله می‌تواند برای برخی بیماران مانعی برای انتخاب این روش باشد.

همچنین، در بسیاری از موارد برای نصب لمینت‌های سرامیکی نیاز به تراش دندان‌ها است. هر چند این تراش بسیار مختصر و در حد چند دهم میلی‌متر است، اما همچنان این موضوع می‌تواند برای برخی بیماران نگران‌کننده باشد. تراش دندان‌ها به منظور ایجاد سطحی مناسب برای چسباندن لمینت‌ها انجام می‌شود و در نتیجه ممکن است برای همیشه دندان‌های طبیعی شما تغییر کنند.

در نهایت، نصب لمینت‌های سرامیکی نیازمند دقت و تجربه بالای دندان‌پزشک است. هرگونه اشتباه در فرآیند نصب می‌تواند منجر به نتایج نامطلوب شود. بنابراین، انتخاب یک دندان‌پزشک متخصص و ماهر برای این نوع درمان بسیار حیاتی است.

درمان کامپوزیت

کامپوزیت یکی از روش‌های محبوب و مقرون به صرفه برای بستن فاصله بین دندان‌ها است. با بهبود خصوصیات فیزیکی و مکانیکی کامپوزیت‌ها، این روش به یکی از رایج‌ترین درمان‌ها تبدیل شده است، به ویژه زمانی که دیاستم میانی بین دو دندان ثنایا وجود داشته باشد. این روش به دلیل محافظه‌کارانه بودن و هزینه کمتر نسبت به دیگر روش‌های ترمیمی مورد توجه بسیاری از بیماران قرار گرفته است.

یکی از مزایای اصلی کامپوزیت این است که می‌توان آن را تنها بین دندان‌ها و به صورت پارسیل کامپوزیت ونیر قرار داد. این بدان معناست که نیازی به پوشاندن کامل مینای سطح خارجی دندان با کامپوزیت نیست. در نتیجه، ساختار طبیعی دندان‌ها حفظ می‌شود و درمان به شکلی کاملاً محافظه‌کارانه انجام می‌شود. این ویژگی کامپوزیت را به گزینه‌ای مناسب برای بیمارانی که به دنبال تغییرات کم‌تهاجمی هستند، تبدیل کرده است.

معایب کامپوزیت دندان

با وجود مزایای فراوان، کامپوزیت دندان دارای معایب خاصی نیز می‌باشد. یکی از معایب اصلی این روش نیاز به پالیش‌های دوره‌ای برای حفظ ثبات رنگ کامپوزیت‌ها است. کامپوزیت‌ها ممکن است با گذشت زمان دچار تغییر رنگ شوند و نیاز به مراقبت و پالیش دوره‌ای داشته باشند تا ظاهر زیبای اولیه خود را حفظ کنند.

علاوه بر این، کامپوزیت دندان برای بیمارانی که دندان‌هایشان تحت استرس و نیروی زیاد قرار دارند، مناسب نیست. در افرادی که براکسیزم (دندان قروچه) یا عاداتی مانند ناخن جویدن دارند، احتمال شکست درمان کامپوزیت وجود دارد. این مسئله می‌تواند باعث نیاز به ترمیم مجدد و افزایش هزینه‌های درمانی شود. بنابراین، پیش از انتخاب این روش، باید وضعیت دندان‌ها و عادات دهانی بیمار به دقت بررسی شود.