برای ترمیم پوسیدگی دندان، دندانپزشک ابتدا قسمت پوسیده شده دندان را برداشته و پس از تمیز کردن حفره به جا مانده، از مواد ترمیمی یا مواد پر کننده دندان استفاده می‌کند. امروزه چندین ماده پر کننده دندان وجود دارد. رایج‌ترین مواد ترمیمی یا مواد پرکننده دندان، آمالگام‌های نقره‌ای رنگ (که شامل جیوه مخلوط شده با نقره، قلع، روی و مس است) و همچنین مواد کامپوزیتی یا مواد همرنگ دندان هستند. این مقاله حاوی نکات و اطلاعاتی در خصوص پر کردن دندان با کامپوزیت است و به این فرآیند و مراحل آن می‌پردازد.
کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت رزین یک ماده بسیار کاربردی در حوزه ترمیم و زیبایی دندان است که به صورت گسترده توسط دندانپزشک متخصص ترمیمی و زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب از برخی لحاظ بهترین ماده پر کننده دندان است. مواد پر کننده کامپوزیتی از ترکیب ذرات سرامیکی و ماتریکس پلیمری ساخته شده‌اند.
از آنجا که رزین کامپوزیت از نظر ظاهری کاملا شبیه به دندان‌های ما است، مواد ترمیمی و پرکننده ساخته شده از آن نیز به راحتی با دندان‌ها هماهنگ می‌شوند و به دندان ترمیم شده، ظاهری طبیعی می‌دهند. مواد پر کننده کامپوزیتی همچنین به عنوان “پر کننده‌های سفید” یا “پر کننده‌های همرنگ دندان” شناخته می‌شوند. کسانی که مایل هستند همواره دندان‌هایشان ظاهری طبیعی داشته باشد معمولا از پر کردن دندان با کامپوزیت استقبال بیشتری می‌کنند.
سایر کاربردهای کامپوزیت دندان در دندانپزشکی چیست؟
کامپوزیت دندان را می‌توان در بسیاری از پروسه‌های دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی مانند بیلداپ دندان‌ها، اینله و انله، کامپوزیت ونیرها، بستن فاصله بین دندان‌ها و همچنین چسباندن روکش‌ها و لمینت دندان با سمان‌های با بیس کامپوزیتی مورد استفاده قرار داد. علاوه بر این، برای بهبود رنگ دندان یا ترمیم دندان‌های شکسته، ترک خورده، لب پر شده، دچار تحلیل مینای دندان و … می‌توان از مواد کامپوزیت دندان یا باندینگ دندان استفاده کرد.
شاید این نوشته برای شما مفید باشد: همه چیز درباره اصلاح طرح لبخند با کامپوزیت ونیرها
چه کسانی می‌توانند دندان خود را با کامپوزیت پر کنند؟
اگر اندازه پوسیدگی دندان شما جزئی تا متوسط است و می‌خواهید ظاهر طبیعی دندان‌های خود را حفظ کنید، بهتر است یک پر کننده کامپوزیتی را جهت ترمیم دندان خود در نظر بگیرید. امروزه حتی در بازسازی‌های وسیع دندان‌ها یا بیلداپ دندان، کامپوزیت‌ها به طور معمول استفاده می‌شوند و مقاومت مناسبی در برابر شکست از خود نشان می‌دهند.
بنابراین اگر دندانتان درمان ریشه شده است، می‌توانید از دندانپزشک خود بخواهید به جای روکش کردن دندان، به کمک بیلداپ دندان با مواد کامپوزیتی دندان را بازسازی کند. اگر حساسیت به فلز شناخته شده‌ای دارید، یا مستعد ابتلا به آلرژی هستید، ممکن است بخواهید یک ماده پر کننده کامپوزیتی را در نظر بگیرید زیرا در ساختار آن هیچ فلزی وجود ندارد.
تفاوت بین پر کننده های کامپوزیتی و آمالگام چیست؟
پر کننده های کامپوزیت از مواد اولیه‌ای ساخته شده‌اند که به راحتی با ساختار دندان هماهنگ می‌شوند و همرنگ دندان هستند. کامپوزیت‌ها قوامی خمیری دارند و فرصت مناسبی برای دندانپزشک فراهم می‌کنند که شکل و آناتومی طبیعی دندان را به کمک این مواد بازسازی نماید. آنها می‌توانند با باند شدن و اتصال به دندان، ساختار طبیعی آن را حفظ کنند. همچنین در افرادی که به سایر مواد پر کننده حساسیت دارند، گزینه‌ی مناسبی محسوب می‌شوند.
با این حال، مواد کامپوزیت زمان بیشتری برای قرارگیری روی دندان و ترمیم نیاز دارند و از همه مهمتر نسبت به آمالگام گرانقیمت‌تر هستند. یعنی هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت بیشتر از هزینه پر کردن دندان با آمالگام است. از طرف دیگر آمالگام از فلزات مختلفی تشکیل شده است و از استحکام مناسبی در برابر نیروها برخوردار است و مقرون به صرفه‌تر از کامپوزیت دندان هستند. با این حال، آنها ظاهر فلزی دارند و افرادی که به فلزات حساسیت دارند ممکن است نتوانند از آنها استفاده کنند.
مراحل پر کردن دندان با کامپوزیت به چه صورت است؟
- قبل از هر چیزی ابتدا دهان و اطراف دندانی که قصد پر کردن آن را دارید بی‌حس می‌شود تا شما هیچگونه درد و ناراحتی تجربه نکنید.
- اولین قدم برای پر کردن دندان با کامپوزیت ، برداشتن بخشی از دندان است که دچار پوسیدگی شده است.
- بعد از برداشتن کامل پوسیدگی دندان، نوبت به تمیز کردن حفره دندان می‌رسد. حفره باید کاملا از وجود باکتری‌ها و بقایای پوسیدگی پاک شود.
- پس از آماده سازی حفره، دندانپزشک متخصص ترمیمی لایه‌های کامپوزیتی را درون حفره قرار می‌دهد. پس از قرارگیری هر لایه، با کمک دستگاه مخصوص ماده تحت تابش طیف خاصی از نور قرار می‌گیرد تا کاملا سخت شود.
- هنگامی که تمام لایه‌ها روی هم قرار گرفتند و سخت شدند، می‌توان مواد پر کننده را صیقل داده و پولیش کرد تا شکل طبیعی پیدا کرده و ظاهر دندان را همانگونه که بوده نشان دهند.
آنچه بعد از پر کردن دندان با کامپوزیت در انتظار شما خواهد بود؟
- بعد از اینکه پروسه پر کردن دندان شما با کمک این مواد به اتمام رسید می‌توانید فعالیت‌های عادی و روزمره خود را از سر بگیرید.
- از آنجا که در طی پروسه پر کردن دندان، مواد کامپوزیتی سخت و سفت می‌شوند بنابراین هیچ نگرانی از بابت افتادن آنها یا انتظاری برای سخت شدن آنها نخواهید کشید و لازم نیست دستورالعمل‌های خاصی را دنبال کنید.
- گاهی در صورت عمیق بودن حفره ممکن است تا چند روز بعد از ترمیم دندان با کامپوزیت متوجه شوید که دندان‌هایتان نسبت به سرما و گرما حساسیت دارند. تجربه حساسیت دندان‌ها چند روز پس از پر کردن آنها طبیعی است، اما اگر این حساسیت بیش از یک هفته ادامه داشته باشد، برای دریافت اطلاعات بیشتر با دندانپزشک متخصص ترمیمی خود تماس بگیرید.
مزایای ترمیم با کامپوزیت چیست؟
پر کردن دندان با کامپوزیت مزایای زیادی دارد اما مهم‌ترین مزایای آن عبارتند از:
- همرنگ دندان هستند و کسی متوجه آنها نمی‌شود: چون همرنگ دندان‌ها هستند با رنگ طبیعی آنها آمیخته می‌شوند و به سختی قابل تشخیص هستند.
- به خوبی به سطح دندان متصل می‌شوند و بافت باقیمانده دندان را تقویت می‌کنند.
- حداکثر مقدار دندان را حفظ می کند: برخلاف مواد پرکننده آمالگام، در کامپوزیت‌ها به علت باند شدن آنها به دندان، نیاز به برداشت از بافت سالم دندان جهت ایجاد گیر مکانیکی وجود ندارد، در نتیجه نیاز کمی به تراش و دریل دندان می‌باشد.
معایب پر کردن دندان با کامپوزیت چیست؟
برخی از معایب پر کردن دندن با کامپوزیت عبارتند از:
- در بازسازی‌های وسیع به علت ماهیت پلیمری این مواد ممکن است chipping یا پریدگی‌های کوچک پیش آید.
- مدت زمان پر کردن دندان با این ماده طولانی است.
عمر دندان پر شده با کامپوزیت چقدر است؟
دندان پر شده با مواد کامپوزیت می تواند کاملا بادوام باشد. به طور متوسط، عمر دندان پر شده با کامپوزیت می تواند بین 5 تا 10 سال یا بیشتر باشد. هنگامی که پرکننده های کامپوزیت به درستی در موقعیت خود قرار داده شوند و از آنها مراقبت شود، می توانند نیروهای طبیعی ناشی از گاز گرفتن و جویدن را تحمل کنند.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که پرکردگی های کامپوزیتی ممکن است نیاز به نظارت و نگهداری دوره ای داشته باشند، زیرا ممکن است به مرور زمان فرسوده شده، تغییر رنگ یا مشکلاتی برایشان پیش بیاید. اگر پر کردن دندان با کامپوزیت نشانه‌هایی از آسیب را بعدها نشان داد، توصیه می‌شود برای ارزیابی به دندانپزشک مراجعه شود.
عوامل موثر بر عمر دندان پر شده با کامپوزیت کدامند؟
به طور کلی عمر دندان پر شده با کامپوزیت دوام به عوامل مختلفی مانند موارد زیر بستگی دارد:
اندازه و محل پر کردگی
پرکردگی های بزرگتر معمولا استرس بیشتری را تجربه می کنند و ممکن است در مقایسه با پرکردگی های کوچکتر مستعد سایش یا شکستگی باشند. علاوه بر این، پرکردگی های واقع در سطوح جونده دندان ممکن است در حین جویدن تحت فشار بیشتری قرار گیرند.
تکنیک و مهارت دندانپزشک
کیفیت درمانِ پر کردن دندان با کامپوزیت می تواند تحت تأثیر مهارت دندانپزشک در قرار دادن و شکل دادن به پر کردگی باشد. تکنیک های مناسب، مانند تمیز و اچ کردن دقیق سطح دندان و لایه بندی دقیق مواد کامپوزیت، می تواند دوام پرکردگی را به شدت افزایش دهد.
شاید این نوشته برای شما مفید باشد: به چه دندانپزشکی متخصص کامپوزیت گفته می شود؟
بهداشت و عادات دهان و دندان
حفظ شیوه های بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و معاینات دندانپزشکی برای ماندگاری هر پرکردگی دندان مهم است. عادات خاصی مانند دندان قروچه یا گاز گرفتن اجسام سخت می تواند خطر آسیب به پرکردگی کامپوزیت را افزایش دهد.
عوامل فردی
سلامت دهان و دندان و عادات هر فرد منحصر به فرد است، بنابراین طول عمر پر کردن دندان با کامپوزیت می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است دندان های قوی تری داشته باشند یا عادات گاز گرفتن با فشار کمتری داشته باشند که می تواند به پرکردگی طولانی تر کمک کند.
آیا امکان شکستن و یا افتادن مواد پر کننده کامپوزیتی دندان وجود دارد؟
اگر دندان شما توسط متخصص ترمیمی و با رعایت کلیه اصول ترمیم دندان پر شده باشد، هیچ احتمال و امکانی برای افتادن مواد پرکننده کامپوزیتی وجود ندارد. اما در برخی شرایط امکان پریدگی و یا شکستگی قسمتی از مواد پر کننده کامپوزیتی وجود دارد.
برای مثال گاز گرفتن مواد غذایی سفت و سخت و یا دندان قروچه عواملی هستند که می‌توانند باعث وارد آوردن نیرو بیش از توانِ مواد کامپوزیتی شده و موجب شکسته شدن قسمتی از این مواد شوند. البته یک مزیت بزرگ مواد کامپوزیتی خاصیت repairable بودن و یا قابلیت تعمیر آنها است. این شکستگی‌ها و پریدگی‌ها را در زمان کوتاهی می‌توان با همان مواد کامپوزیتی تعمیر کرد.
چه زمانی باید مواد پر کننده کامپوزیتی دندان را جایگزین کرد؟
- زمانی که به علت عدم رعایت بهداشت دهان، بین مواد پرکننده و دندان پوسیدگی ایجاد شده باشد، باید مواد کامپوزیتی به طور کامل برداشته شده، پوسیدگی به طور کامل حذف گردد و دندان مجددا ترمیم شود.
- چنانچه دندانپزشک متخصص ترمیمی با بررسی رادیوگرافی تشخیص دهد که تغییر رنگ‌های ایجاد شده در لبه و یا توده‌ی مواد کامپوزیتی به علت پوسیدگی است، ترمیم باید با مواد جدید جایگزین شود.
- به هنگام شکستگی مواد پرکننده کامپوزیتی ترجیح این است که در صورت امکان، ترمیم تعمیر شود و جایگزین نگردد، زیرا در هر بار تعویض پرکردگی به طور ناخواسته 30% از بافت سالم دندان دست می‌خورد. اما در صورتی که میزان این شکستگی زیاد باشد گاه نیاز به جایگزین کردن آن است.
