بریج دندان به همراه ایمپلنت و دندان مصنوعی روش‌های جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته هستند. هر کدام از این روش‌ها می‌توانند جای خالی دندان ها را پر کرده و عملکرد و ظاهر دندان را همچنان حفظ کنند. 4 نوع بریج دندان وجود دارد که در این مقاله به معرفی هر 4 نوع پرداخته می‌شود. بعد از خواندن این محتوا دید بهتری نسبت به این پروتزهای دندانپزشکی پیدا خواهید کرد.
بریج دندان چیست؟
بریج همانطور که از نامش بر می آید معادل “bridge” در زبان انگلیسی و به معنای پل است.پل دندانپزشکی یا (Dental Bridges) نوعی پروتز ثابت است که برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته استفاده می‌شود.
اجزای یک بریج دندانی کدامند؟
هر بریج از چندین جزء تشکیل شده است که در مجموع جایگزین دندان یا دندان‌های از دست رفته می‌شود. بخش‌های اصلی هر بریج دندانی عبارتند از:
- اباتمنت (Abutment): دندان یا ایمپلنتی که روکش های دندان به آن متصل می‌شوند
- پونتیک (Pontic): دندان یا دندان های مصنوعی که در جای خالی قرار می‌گیرند
- کانکتور (Connector): اتصال پونتیک به روکش ها یا اجزای نگهدارنده پونتیک
- ریتینر (Retainer): مجموعه اجزای نگهدارنده پونتیک که باعث فیکس شدن پونتیک می‌شوند.
- روکش دندان (dental crown): نوعی ریتینر یا نگهدارنده پونتیک و مجموعه پل
- ایمپلنت (Implant): چنانچه نوع پل، متکی بر ایمپلنت باشد، پیش از نصب آن باید ایمپلنت کاشته شود.
انواع بریج کدامند؟
به طور کلی و همانطور که در عنوان اصلی مقاله مشاهده کردید ما 4 نوع بریج داریم که در ادامه هر 4 نوع به صورت کامل توضیح داده شده‌اند.
بریج معمولی یا سنتی (Traditional dental bridge)
رایج‌ترین بریج دندانپزشکی، بریج سنتی است. از این پل ها زمانی استفاده می‌شود که در دو طرفِ جایِ خالیِ دندان، دندان حضور داشته باشند. یعنی چپ و راست جای خالی دندانِ از دست رفته، باید دو دندان وجود داشته باشند. برای نصب این بریج، دندان‌های طرفی را می‌تراشند و سپس روکش‌های دندانی را روی دندان‌های تراش خورده قرار داده و با سمنت مخصوصی ثابت می‌کنند. این پل ها معمولا از یک یا بیش از یک پونتیک تشکیل شده‌اند.
بریج سنتی معمولا از جنس فلز سرامیک و یا تمام سرامیک (سرامیک‌های با استحکام بالا) بوده به همین دلیل مقاوم و مستحکم هستند و ماندگاری بالایی دارند. با تراشیدن مینای دندان، شما مجبور هستید که برای همیشه از روکش دندان استفاده کنید.
بریج کانتی لور (Cantilever dental bridge)
این پل مشابه بریج سنتی است. اما تفاوت‌های زیادی با هم دارند. در این نوع بریج به جای تراش دو دندان، تنها یک دندان به عنوان پایه در نظر گرفته شده و تراشیده می‌شود. این نوع پل با توجه به ملاحظات خاص دندانی و لثه‌ای و طول فضای بی‌دندانی در نظر گرفته شده و با در نظر گرفتن تمام ملاحظات، متخصص ترمیمی و زیبایی دندان بریج کانتی لِور را برای فرد انتخاب می‌کند. در این روش، بریج کانتی لور بر روی یک دندان قرار می‌گیرد و محل فضای بی‌دندانی با روکش متصل به دندان پایه پر می‌شود. با توجه به اینکه این بریج دندان، تنها به یک دندان متصل است امکان شکستگی یا آسیب دیدنش بیشتر خواهد بود.
بریج مری لند (Maryland dental bridge)
درست مانند پل سنتی دندان، بریج مریلند نیز برای اتصال و قرار گرفتن در جای دندان خالی نیاز به دو دندان سالم در طرفین دارد. اما برخلاف بریج سنتی (که برای نصب آن نیاز به تراشیدن مینای دندان و استفاده از روکش داشت) بریج مری لند، روکش دندان ندارد و لازم نیست که دورتادور دندان تراش بخورد و تنها قسمت پشت دندان‌ها به میزان بسیار کمی تراشیده می‌شود.
ریتینرهای بریج دندان مری لند می توانند از جنس فلز یا سرامیک باشند و پونتیک هم معمولا فلزسرامیک و یا تمام سرامیکی است که مستقیما به پشت دندان‌ها متصل می‌شود. مشابه پل سنتی، برای نصب این پل ها نیز باید دندان‌های مجاور سالم باشند. مری لند معمولا برای بازیابی دندان‌ها در جلوی دهان کاربرد دارند و معمولا برای پر کردن جای خالی دندان‌های مولر یا خلفی کمتر استفاده می‌شود یا کاربردی ندارد.
بریج بر پایه ایمپلنت (Implant-supported dental bridge)
زمانی که بیش از یک دندان در بخشی از قوس فکی از دست رفته باشد از روش‌هایی مانند دندان مصنوعی و بریج بر پایه ایمپلنت برای جایگزینی دندان استفاده می‌شود. برای مثال فرض کنید که شخصی در یک طرف قوس فکی 3 دندان خود را در کنار هم از دست داده است. اکنون سه جای خالی در این بخش داریم. اگر بخواهیم این سه جای خالی را با بریج ایمپلنت پر کنیم، ابتدا در دو جای خالی کناری دو عدد ایمپلنت دندان می‌کاریم، پس از التیام جای ایمپلنت و فیکس شدن آن، یک بریج را روی دو ایمپلنت سوار می‌کنیم. به این ترتیب جای خالی وسطی با کمک یک پل که توسط 2 روکش کناری حمایت می‌شود پر می‌شود.
زمانی که تعداد زیادی دندان از دست داده باشید و تمایلی به استفاده از دندان مصنوعی نداشته باشید، می‌توانید از بریج دندان بر پایه ایمپلنت استفاده کنید. در این روش تعدادی ایمپلنت داخل فک کاشته می‌شود، سپس بریج بزرگی بر پایه ایمپلنت روی ایمپلنت ها سوار شده و به آن‌ها متصل می‌شود.
در چه شرایطی از بریج دندان استفاده می‌شود؟
همانطور که پیش‌تر درباره انواع بریج یا پل دندانی صحبت شد، با توجه به وضعیت دندان‌های بیمار دندانپزشک متخصص تشخیص می‌دهد که کدام نوع از بریج‌های دندانی برای فرد مناسب‌تر است. با این وجود سوالی که بسیاری از افراد می‌پرسند این است که اساساً چه زمانی باید به سراغ روش پل به نسبت سایر روش‌های درمان بی‌دندان رفت؟!
بسیاری از افراد که با مشکل نداشتن دندان مواجه می‌شوند بعد از مراجعه به دندانپزشک، با ایمپلنت دندان (کاشت دندان) به عنوان اولین، بهترین و دائمی‌ترین روش برای درمان بی‌دندانی آشنا خواهند شد؛ با این وجود در صورتی که بیمار شرایط انجام ایمپلنت را نداشته باشد بهتر است از روش بریج یا پل دندان استفاده کند؛ از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- در صورتی که فرد به علت بیماری‌‌هایی مانند دیابت، سرطان و یا پوکی استخوان دچار تحلیل شدید استخوان فک شده و امکان کاشت دندان را نداشته باشد.
- در صورتی که دو دندان مجاور دندان از دست رفته، قبلاً روکش شده یا تاج مصنوعی داشته باشند که در این شرایط می‌توان با استفاده از یک بریج دندان، کل فضای سه دندان را پوشش داد.
برای پر کردن جای خالی دندان کدام بریج مناسب‌تر است؟
- اینکه جهت پر کردن دندان‌های از دست رفته، چه نوع بریج دندانی بهتر است، بیشتر به شرایط دندانی و لثه‌ای و تعداد دندان‌های از دست رفته بیمار بستگی دارد.
- ممکن است دندان‌های پایه‌ای قوی و تنها یک دندان از دست رفته وجود داشته باشد، برای این شخص پل مری لند یا بریج بر پایه ایمپلنت مناسب تر است.
- ممکن است شخصی هزینه کافی برای جراحی ایمپلنت نداشته باشد و یا دندان‌های دو طرف ناحیه بی‌دندانی دچار تخریب شدید بوده و نیاز به روکش داشته باشند، در این حالت برای این شخص پل سنتی مناسب تر است.
- و ممکن است شخصی یکی از دندان‌های مجاورش طبیعی یا سالم نباشد. برای این شخص بریج کانتی لور انتخاب مناسب‌تری خواهد بود.
- برای اینکه بدانید کدام روش برای شما بهتر است حتما با متخصص ترمیمی و زیبایی دندان خود صحبت کنید.
