شکستگی دندان یک مشکل دندانپزشکی است که می‌تواند برای هر کسی در هر سنی اتفاق بیفتد. آنچه در این مقاله می‌خوانید توضیحاتی درباره علل، علائم و نحوه ترمیم یک دندان شکسته است. تاکید ما بیشتر بر روی روش‌های ترمیم شکستگی دندان است. چنانچه در این خصوص نیاز به اطلاعات بیشتر دارید، خواندن این محتوا به شما توصیه می‌شود.

علت شکستگی دندان چیست؟

دندان‌ها می‌توانند به روش‌های غیرمنتظره‌ای دچار شکستگی و لب پر شدگی شوند اما اساساً، لب پر شدگی، ترک خوردن و یا شکستگی معمولاً از طریق وارد شدن ضربه‌ای به دهان و دندان (که بیشتر از تحمل مینای دندان است) رخ می‌دهد.

اگرچه مینای دندان سخت‌ترین ماده در بدن است، اما ممکن است نتواند در برابر حوادثی مانند ضربات قوی، تصادفات، برخورد اشیاء به صورت، ساییدن دندان‌ها به هم، گاز گرفتن مواد سفت و سخت و … مقاومت کند و دچار شکستگی یا لب پر شدگی شود. حتی در برخی موارد پوسیدگی دندان می‌تواند خود دلیلی برای شکسته شدن دندان باشد و یا احتمال آن را به شدت افزایش دهد.

علائم شکستگی دندان چیست؟

هرچند که اغلب شکستگی‌های دندانی به خوبی قابل تشخیص هستند و شخص می‌تواند متوجه شود دندانش چگونه و به چه شکلی دچار آسیب شده، اما بد نیست علائم آن را یک بار دیگر بخوانید:

• احساس هرگونه لبه تیز، ناهموار یا دندانه دار روی سطح دندان حین لمس دندان توسط زبان
• احساس زخم شدن زبان
• تحریک شدن لثه مخصوصا در ناحیه “خط لثه” دندانی که شکسته شده است
• درد دندان حین خوردن چیزی و یا لمس آن
• بروز یک حساسیت ناگهانی به غذاهای سرد یا نوشیدنی
• خونریزی
• دیده شدن قطعات دندانی در دهان یا بیرون دهان
• و …

اگر با شکستگی دندان روبرو شدیم چه کنیم؟

بعد از آنکه به دنبال یک حادثه یا هر موقعیت دیگری با شکستگی دندان روبرو شدید به یک دندانپزشک مراجعه کنید اما تا پیش از آن از انجام اقدامات زیر غافل نشوید:

• اگر قطعه‌ای از دندان شما افتاده است سعی کنید آن را پیدا کرده و در داخل بزاق (یا در صورت لزوم شیر) نگهداری کنید تا به دندانپزشک مراجعه کنید.
• برای اینکه بقیه بخش‌های دهان (مخصوصا زبان و لب ها و لثه) از آسیب دندان شکسته شده و احتمالا دارای لبه‌های تیز مصون باشند، هرگونه برجستگی و لبه تیز دندان شکسته شده را با موم دندانپزشکی، آدامس بدون قند و یا تی بگ بپوشانید.
• برای کاهش التهاب و ناراحتی از مسکن بدون نسخه استفاده کنید.
• اگر گرسنه هستید و باید غذا بخورید، غذاهای آبکی و خیلی نرم بخورید.
• اگر آسیب وارد شده به دندان کم و یا جزئی است ، می‌توانید چند روز صبر کنید و آنگاه به دندانپزشک مراجعه کنید. در این فاصله حتما نخ دندان بکشید، با آب نمک دهان خود را بشویید، از خوردن غذاهای سفت و سخت اجتناب کنید و در صورت امکان با طرف مقابل دندان شکسته غذا را بجوید.

ترمیم دندان شکسته: با چه روش‌هایی می‌توان دندان شکسته را ترمیم کرد؟

بر اساس اینکه نوع شکستگی دندان شما به چه شکل است و کدام دندان‌ها دچار آسیب شده‌اند، متخصصان ترمیمی و زیبایی از روش‌های متنوعی برای ترمیم دندان شکسته استفاده می‌کنند. در ادامه با 10 روش ترمیم دندان‌هایی که دچار شکستگی، لب پر شدگی یا ترک شده‌اند آشنا خواهید شد.

1. اتصال مجدد دندان به هم (Reattachment)

در موارد نادر، ممکن است که متخصص ترمیمی و زیبایی دندان بتواند بخش جدا شده یا شکسته شده دندان را دوباره ترمیم کرده و به دندان متصل کند. یعنی در برخی شرایط می‌توان برای مثال یک تکه جدا شده یا ترک برداشته شده دندان را با سمنت و چسب‌های دندانپزشکی به هم متصل کرد. اگر چنین شود، کم هزینه‌ترین ترمیم ممکن را انجام داده‌ایم. زیرا نه اقدام تهاجمی خاصی انجام داده‌ایم و نه از مواد و متریال گران‌قیمت استفاده شده است. با این حال اتصال مجدد دندان شکسته شده به هم بیش از یکبار به نظر غیرممکن است.

2. تغییر شکل دندان (Reshaping)

اگر دندان به صورت جزئی لب پر شده باشد، می‌توان با تراش بسیار مختصر و پالیش آن، آن مشکل را برطرف کرد. این کار نیز یک روش ساده و کم هزینه برای ترمیم یک دندان شکسته یا لب پر شده است که نتایج نسبتا خوبی به دنبال دارد.

3. پر کردن دندان (Filling)

اگر دندان را نتوان با روش اتصال مجدد و یا تغییر شکل دادن ترمیم کرد و آسیب وارده کمی بیشتر از حد انتظار باشد، اولین گزینه ترمیم، پر کردن دندان است. به راحتی می‌توان یک حفره یا شکستگی را با این روش ترمیم کرد. پر کردن دندان یک روش بدون درد است و بسته به نوع مواد پر کننده هزینه آن نیز متغیر است.

4. باندینگ دندان (Bonding)

متخصص ترمیمی و زیبایی دندان با کمک اتصال مواد رزین کامپوزیتی می‌تواند شکستگی یا ترک دندانی را پر کند. این مواد همرنگ دندان هستند و پس از متصل شدن به دندان، تراش داده می‌شوند تا شکل دندان به صورت طبیعی‌تر در بیاید. ترمیم با باندینگ کامپوزیت دندان می‌تواند تا 10 سال دوام داشته باشد و معمولا یک روش مقرون به صرفه است.

5. انواع ونیر دندان (Veneers)

ونیر دندان یک روش عالی دیگر برای پنهان کردن دندان‌های لب پر شده و ترک خورده است. ونیرها پوسته‌ها یا لایه‌های بسیار نازکی هستند که بیشتر به جهت زیبایی به سطح جلویی دندان‌ها متصل می‌شوند. لمینت دندان و ونیر کامپوزیت دو نوع ونیر مشهور هستند که نه تنها برای اصلاح طرح لبخند که برای ترمیم دندان شکسته نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

6. انله دندان (Onlay)

اگر یکی از دندان‌های مولر یا پره‌مولر دچار آسیب جدی شده باشد طوری که علاوه بر لبه‌های دندانی، بخش میانی سطوح جونده آن‌ها نیز دچار آسیب شده باشد، می‌توان با انله دندان، شکستگی را ترمیم کرد.

7. روکش دندان (Crown)

زمانی که بخش زیادی از تاج دندان شکسته باشد به طوری که نتوان با روش‌های ذکر شده در بالا آن را ترمیم کرد، نیاز به روکش دندان پیدا خواهید کرد. برای نصب روکش دندان بخش باقی مانده دندان را تراش داده و سپس روکش را طی دو جلسه نصب می‌کنند. طی جلسه اول یک روکش موقت و طی جلسه دوم نیز روکش نهایی و مخصوص دندان شکسته شده ساخته و نصب می‌شود.

8. ریشه درمانی یا درمان ریشه دندان (Root Canal Therapy)

اگر شما با یک دندان شکسته شده با آسیب عمقی (به پالپ و کانال ریشه دندان) مواجه هستید، و تصاویر رادیولوژی گرفته شده با اشعه ایکس این آسیب و مشکل را تایید می‌کند، برای مدیریت این وضعیت نیاز به درمان ریشه دندان خواهید داشت.

9. کشیدن دندان + جایگزین کردن آن (Extraction)

اگر دندان شما پس از ترک برداشتن یا شکسته شدن با هیچ روشی قابل ترمیم نباشد، احتمالا در نهایت مجبور خواهید شد آن را بکشید و از دهان خارج کنید. پس از کشیدن دندان، روش‌های زیادی برای پر کردن جای خالی آن وجود دارد. برای مثال ایمپلنت دندان، پل یا بریج دندان گزینه‌های جایگزین دندان از دست رفته هستند.

10. اسپلینت دندان (Tooth Splint)

برای دندانی که فقط ترک خورده اما لب پر نشده باشد، اسپلینت دندان ممکن است راهکار مناسبی باشد. دندان آسیب دیده در این شرایط می‌تواند به یک دندان سالم (در مجاورت دندان ترک خورده) باند یا متصل شود تا به استخوان‌ها و لثه‌های اطراف دندان آسیب دیده اجازه بهبودی داده شود. این روش مخصوصا برای دندان‌هایی که شل یا به اصلاح لق شده‌اند می‌تواند مفید باشد.

برای ترمیم دندان شکسته به چه دندانپزشکی مراجعه کنیم؟

برای مدیریت این مشکل می‌توانید به دندانپزشک عمومی مراجعه کنید. همچنین متخصصان ترمیمی و زیبایی دندان نقش بسیار مهمی در ترمیم دندان و برگرداندن آن به حالت طبیعی خود دارند. چنانچه دندان آسیب عمقی دیده باشد که نیازمند درمان ریشه و عصب کشی باشد نیز باید به متخصص درمان ریشه مراجعه شود.