با گذشت بیش از 30 سال از حضور لیزر در صنعت دندانپزشکی، این روزها محبوبیت این شیوه درمانی بسیار بیشتر از قبل شده است. دندانپزشکی با لیزر یک روش درمانی راحت‌تر، بدون درد و کارآمدتری را نسبت به سایر روش‌های درمانی سنتی (که شامل استفاده از مته، تیغ جراحی و سایر ابزارهای استاندارد دندانپزشکی است) ارائه می دهد. به همین دلیل هر روز افراد زیادی تمایل دارند مشکلات دندانپزشکی خود را با لیزر درمان کنند.  آنچه در این مقاله می‌خوانید اطلاعات کاملی است درباره دندانپزشکی با لیزر. ما همه چیز از کاربردهای لیزر دندانپزشکی گرفته تا معایب و مزایا و انواع لیزر را به زبانی ساده در این مقاله توضیح داده‌ایم.

لیزر در دندانپزشکی چه کاربردهایی دارد؟

با کمک لیزر می‌توان طیف گسترده‌ای از درمان‌ها و ترمیم‌ها را انجام داد. با این حال ما به صورت خلاصه مهم‌ترین و رایج‌ترین اقداماتی که می‌توانند با کمک لیزر انجام داده شوند را در ادامه لیست کرده‌ایم.

درمان ریشه دندان

درمان ریشه (عصب کشی دندان) یک روش دندانپزشکی رایج است که برای درمان پالپ دندان عفونی یا آسیب دیده استفاده می شود. درمان ریشه با کمک لیزر دقت و اثربخشی این درمان را افزایش می دهد. لیزر برای برداشتن بافت عفونی و ضد عفونی کانال ریشه استفاده می شود و خطر عفونت مجدد را کاهش می دهد. علاوه بر این، لیزر می تواند به شکل دهی و تمیز کردن کانال ریشه موثرتر از روش های سنتی کمک کند. این منجر به بهبود نتایج، کاهش درد و بهبود سریعتر برای بیمار می شود.

سفید کردن دندان ها

دستیابی به لبخندی روشن و سفید، آرزوی مشترک بسیاری از افراد است. سفید کردن دندان با لیزر به دلیل اثربخشی و نتایج سریع به یک درمان زیبایی دندانپزشکی محبوب تبدیل شده است. لیزر برای فعال کردن ژل سفید کننده بر روی دندان ها استفاده می شود و روند بلیچینگ دندان را تسریع می کند. این امکان حذف موثرتر لکه ها و تغییر رنگ را فراهم می کند و در نتیجه فقط در یک جلسه لبخند سفیدتری خواهید داشت.

درباره بلیچینگ بیشتر بخوانید: تمام مقالات مرتبط با درمان بلیچینگ دندان (0 تا 100)

پیشگیری از پوسیدگی و یا ترمیم آن

تشخیص پوسیدگی و حفره ها در مراحل اولیه برای جلوگیری از پوسیدگی بیشتر و حفظ ساختار دندان بسیار مهم است. فناوری لیزر دندانپزشکی با توسعه دستگاه‌های تشخیص پوسیدگی این کار را آسان‌تر و دقیق‌تر کرده است. این دستگاه‌ها از لیزر برای اسکن دندان‌ها و شناسایی نواحی دمینرالیزاسیون استفاده می‌کنند و به دندانپزشکان کمک می‌کنند تا حفره‌ها را قبل از اینکه با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشند، تشخیص دهند. تشخیص زودهنگام امکان مداخله به موقع و درمان های کم تهاجمی را فراهم می کند. لیزر در دندانپزشکی همچنین برای ترمیم دندان کاربرد دارد.

خروپف و آپنه خواب

آپنه خواب یک اختلال خواب است که با وقفه در تنفس در طول خواب مشخص می شود که اغلب به دلیل مسدود شدن راه هوایی ایجاد می شود. درمان آپنه خواب با کمک لیزر دندانپزشکی یک جایگزین غیر تهاجمی برای روش های سنتی ارائه می دهد. لیزر برای تغییر شکل و سفت کردن بافت های نرم گلو، کاهش انسداد راه هوایی و بهبود جریان هوا استفاده می شود. این می تواند به کاهش علائم آپنه خواب و بهبود کیفیت خواب افراد مبتلا کمک کند.

اصلاح طرح لبخند و برطرف کردن لبخند لثه ای

طراحی و اصلاح طرح لبخند کامل مستلزم برنامه ریزی دقیق و اجرای دقیق تری است. طراحی لبخند به کمک لیزر دندانپزشکی به ابزاری ارزشمند در دندانپزشکی زیبایی تبدیل شده است. از لیزر می‌توان برای بهبود خط لثه، افزایش طول تاج، برداشتن زوائد فرنوم (فرنکتومی)، اصلاح لبخند لثه ای و … استفاده می شود.

درمان بیماری‌های لثه

بیماری های لثه و پریودنتال میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. درمان بیماری های پریودنتال با کمک لیزر دندانپزشکی به عنوان یک گزینه درمانی موثر برای این بیماری ها ظاهر شده است. استفاده از تکنیک های دندانپزشکی با لیزر امروزه به حذف باکتری های ایجاد کننده عفون، تسریع بازسازی بافت لثه و کاهش عمق پاکِت کمک زیادی می کند. در مقایسه با جرم گیری دندان به روش سنتی، درمان بیماری های پریودنتال با کمک لیزر چندین مزیت از جمله کاهش ناراحتی، بهبود سریع تر و بهبود نتایج را ارائه می دهد.

جراحی دندان عقل نهفته

لیزر می‌تواند به متخصصان دندانپزشکی در برش بافت لثه کمک کند. اینکار می‌تواند مخصوصا در طی عمل جراحی دندان های نهفته و نیمه نهفته بسیار موثر باشد.

برطرف کردن زخم های دهان و برداشتن بیوپسی

زمانی که نوبت به تشخیص و درمان ضایعات دهانی می رسد، لیزرها ابزار ارزشمندی در دندانپزشکی به شمار می روند. بیوپسی به کمک لیزر دندانپزشکی به دندانپزشکان امکان می دهد نمونه های بافتی را برای بررسی بیشتر تهیه کرده و به تشخیص بیماری های دهان از جمله سرطان دهان کمک کنند. علاوه بر این، لیزر را می توان برای از بین بردن ضایعات خوش خیم یا پیش سرطانی استفاده کرد که جایگزین کمتر تهاجمی برای روش های جراحی سنتی است.

لیزر دندانپزشکی در درمان ایمپلنت دندان

ایمپلنت های دندانی انقلابی در زمینه دندانپزشکی ایجاد کرده اند و راه حلی طولانی مدت برای دندان های از دست رفته ارائه می دهند. فناوری لیزر دقت و میزان موفقیت روش های کاشت ایمپلنت دندان را بیشتر بهبود بخشیده است. از لیزر می توان برای آماده سازی محل کاشت، استریل کردن ناحیه و بهبود بافت نرم استفاده کرد. این مساله نه تنها نتیجه کلی عمل را افزایش می دهد، بلکه خطر عوارض ایمپلنت و عفونت را نیز کاهش می دهد.

درباره بلیچینگ بیشتر بخوانید: تمام مقالات مرتبط با ایمپلنت

تنظیم پروتزهای دندانی

پروتز های دندان مصنوعی کامل و دندان مصنوعی پارسیل یک راه حل رایج برای افرادی هستند که دندان های از دست رفته دارند، اما اغلب برای اطمینان از تناسب راحت نیاز به تنظیمات دارند. فناوری لیزر دندانپزشکی فرآیند تنظیم دندان مصنوعی را ساده‌تر کرده و آن را کارآمدتر و دقیق‌تر کرده است. از کاربرد لیزر در دندانپزشکی می توان برای تغییر شکل و اصلاح مواد پروتز، حذف نقاط فشار و بهبود راحتی کلی استفاده کرد. این امر باعث صرفه جویی در زمان هم برای بیمار و هم برای دندانپزشک می شود و از تناسب بهتر برای دارنده دندان مصنوعی اطمینان حاصل می کند.

آیا استفاده از لیزر خطرناک است؟

خیر. انجام لیزر درمانی در دندانپزشکی هرگز یک عمل خطرناک نخواهد بود. در واقع برای انجام هر کار دندانپزشکی با لیزر، از تجهیزات ایمنی خاصی استفاده می‌شود. برای مثال دندانپزشک عینک محافظ استفاده می‌کند و به بیمار نیز عینک می‌دهد. درب اتاق را می‌بندد. و هرچیزی که در خصوص ایمنی لیزر لازم باشد در داخل مطب حین کار با لیزر در نظر گرفته می‌شود.

علاوه بر این، تنها دندانپزشکانی واجد شرایط استفاده از لیزر در دندانپزشکی هستند که دوره های تخصصی و آموزشی لازم جهت انجام پروسه‌های دندانپزشکی با لیزر را گذرانده باشند. چنین متخصصانی می‌توانند به راحتی و بدون هیچ اشتباهی پروسه درمان دندانپزشکی شما را به خوبی انجام دهند.

دندانپزشکی با لیزر برای چه کسانی مناسب‌تر است؟

این امکان وجود دارد که با لیزر دندانپزشکی مشکلات دندانپزشکی افراد زیادی را برطرف کرد. اما افراد زیر، بیشتر می‌توانند از دندانپزشکی با لیزر سود ببرند:

• کودکان: چون لیزر می‌تواند ترس، درد و اضطراب کودکان را کاهش دهد.
• افرادی که در گذشته طی یک پروسه دندانپزشکی آسیب دیده اند: چون تجربه آسیب گذشته می‌تواند به معنای هراس آن‌ها از پروسه‌های مشابه دیگری باشد که قبلا تجربه کرده‌اند.

مزایای دندانپزشکی با لیزر چیست؟

برخی از مهم‌ترین فواید یا مزایای لیزر دندانپزشکی عبارتند از:

درد بسیار کمی دارد

از آنجا که کار با لیزر تهاجم کمتری دارد، در نتیجه درد کمتری نیز برای بیمار ایجاد می‌کند. لیزر این قابلیت را دارد که بدون هیچگونه داروی بیحسی موضعی یا تزریقی، محل مورد نظر را بی حس کند.

اضطراب را کاهش می‌دهد

برخی از افراد از بکاربرده شدن مته های دندانپزشکی توسط متخصصان ترمیمی و زیبایی دندان هراس دارند، از آنجا که در کار با لیزر هیچ اثری از مته و دریل نیست، در این روش افراد دیگر ترس و اضطراب ندارند.

بهبود بیمار بهتر و سریعتر  است

بعد از درمان با لیزر، دوره نقاهت و بهبودی بهتری خواهید داشت. زیرا بافت دهان و دندان شما به اندازه‌ای که در روش‌های معمول آسیب می‌بیند، دستکاری نمی‌شود. برای مثال خونریزی و تورم با لیزر دندانپزشکی بسیار کمتر است. همچنین احتمال بروز هرگونه زخم در داخل دهان و دندان به شدت کاهش پیدا می‌کند.

به حفظ دندان ها کمک می‌کند

از آنجا که  لیزر نرم و آهسته عمل می‌کند، در طی کار با آن آسیب کمی به دندان وارد می‌شود. برای مثال برای برداشتن پوسیدگی بیش از اندازه از بافت دندان تخریب نمی‌شود.

معایب دندانپزشکی با لیزر چیست؟

برخی از معایب لیزر در دندانپزشکی عبارتند از:

آهسته عمل می‌کند

هرچند که لیزر دندانپزشکی در مقایسه با تیغ جراحی، مته ها و سایر ابزارهای دندانپزشکی کاربردهای بیشتری دارد اما بزرگترین ایراد آن کند عمل کردنش است. ممکن است مته‌ها کار را سریع‌تر از لیزر پیش ببرند برای همین دندانپزشکان همیشه از لیزر استفاده نمی‌کنند.

قادر به پیشبرد هر پروسه‌ای نیست!

همانطور که گفته شد، لیزر برای اکثر درمان‌های دندانپزشکی قابل استفاده است. با این حال، همه درمان‌ها با لیزر قابل انجام نیستند. به عنوان مثال، لیزرها را نمی‌توان روی دندان‌هایی که حاوی انواع خاصی از پر کننده‌ها (مانند آمالگام) هستند استفاده کرد. و در مثالی دیگر، نمی‌توان از لیزر  برای برداشتن پرکردگی یا روکش دندان معیوب و یا آماده سازی دندان پیش از گذاشتن بریج دندان استفاده کرد.

گاهی اوقات به دریل کردن نیاز است

در برخی موقعیت‌ها با وجود اینکه از لیزر برای حل مشکلی استفاده می‌شود، اما همچنان ممکن است که دریل کردن نیاز باشد. برای مثال ممکن است به شکل دادن یا صیقل دادن دندان و پرکردگی نیاز باشد. بنابراین در برخی موارد ممکن است روش‌های مرسوم و سنتی استرس‌زا نیز در کنار لیزردرمانی انجام شود.

هزینه‌بر است

درمان با لیزر دندانپزشکی معمولاً بسیار هزینه‌برتر از درمان‌های سنتی و مرسوم هستند. به این دلیل که لیزر خود بسیار گرانتر از ابزارهای مرسوم دندانپزشکی است.

چند نوع لیزر در دندانپزشکی وجود دارد؟

بسته به نوع کار انجام شده، دو نوع لیزر متداول در دندانپزشکی وجود دارد که ممکن است توسط دندانپزشک شما استفاده شوند و یا حتی گاهی اوقات ممکن است هر دو مورد نیاز باشند. این دو نوع لیزر عبارتند از:

لیزر حرارتی (Thermal)

این نوع لیزر در دندانپزشکی به عنوان لیزر بافت نرم شناخته می‌شود. لیزر حرارتی طول موج پایین‌تری دارد و در صورت نیاز برای ابلیشن (ablation) یا از بین بردن و برداشتن هرچیزی در سطحی‌ترین لایه است. به عنوان مثال چیزی که برداشته می‌شود می‌تواند باکتری، ویروس، تبخال، زخم یا هرچیز دیگری باشد. در واقع این لیزر دندانپزشکی با افزایش دما در سطح باعث از بین رفتن موارد ذکر شده می‌شود. از لیزر بافت نرم برای درمان مشکلات دندانپزشکی از قبیل پریودنتیت و تحریک رشد مجدد بافت نیز استفاده می‌شود.

لیزر اربیوم (Erbium YAG)

این لیزر نیز با نام لیزر بافت سخت شناخته می‌شود. لیزر Erbium YAG مشابه لیزر حرارتی برای برداشتن چیزی از بالاترین لایه کاربرد دارد با این تفاوت که اثرات مختلفی بر روی بافت می‌گذارد. به عنوان مثال می‌تواند استخوان‌ها و دندان‌ها را برش دهد، تمام پوسیدگی دندان را از بین ببرد و ساختار دندان شما را اصلاح کند. از لیزر Hard Tissue یا بافت سخت بیشتر برای حذف ساختار دندان استفاده می‌شود.