بسیاری از خانم‌های باردار تصور می‌کنند مراجعه به کلینیک دندانپزشکی در بارداری می‌تواند برای فرزند آن‌ها خطرناک باشند. برای همین، سعی می‌کنند تمام کارهای دندانپزشکی خود را یپش از بارداری انجام دهند. و یا آن‌ها را به بعد از زایمان موکول می‌کنند. اما این تصور درست نیست. خانم‌های باردار نه تنها باید قبل از اقدام به بارداری به یک دندانپزشک مراجعه کنند، بلکه بهتر است طی دوره حاملگی نیز به طور منظم به مطب دندانپزشک خود مراجعه کنند.
چرا بهتر است قبل از بارداری به دندانپزشکی مراجعه شود؟
افراد بهتر است که هر 6 ماه یکبار (حتی اگر ظاهرا هیچ مشکلی وجود ندارد) به مطب دندانپزشک مراجعه کنند و تحت ارزیابی قرار بگیرند. زیرا این جلسات ارزیابی، می‌تواند نه تنها در نقش درمانی، بلکه در نقش پیشگیری و آموزش به افراد جامعه باشند. اما چنانچه شما به عنوان یک خانم باردار مشکل خاصی مانند پوسیدگی دندان یا بیماری لثه داشته باشید، باید حتما پیش از اقدام به بارداری با مراجعه به دندانپزشک، مشکل خود را حل کنید تا مساله ای برای دوره بارداری شما پیش نیاید. زیرا در دوره بارداری چالش هایی را تجربه خواهید کرد که ممکن است مشکلات شما را تشدید کرده و یا مساله جدیدی را برای شما به وجود بیاورد.
مسائل شایع دندانپزشکی در دوران بارداری کدامند؟
بدن مادران باردار به واسطه تغییرات هورمونی گسترده، تغییر و تحولات زیادی را از اولین لحظه بارداری تا لحظه زایمان تجربه می‌کند. برخی از این تغییرات نیز ممکن است در داخل دهان و دندان دیده شود. برای همین به خانم‌های باردار توصیه می‌شود قبل از بارداری به منظور چکاپ کلی و مدیریت مسائل دندانپزشکی به یک دندانپزشک خوب مراجعه کنند. شایع‌ترین مسائل و مشکلات مرتبط با دهان و دندان که زنان در دوران بارداری تجربه می‌کنند عبارتند از:
- التهاب و ورم لثه
- پوسیدگی دندان
- عفونت لثه
- احساس لق شدن دندان‌ها
- سایش و تحلیل مینای دندان
آیا همه خانم‌های باردار باید به دندانپزشک مراجعه کنند؟
شاید همه خانم‌های باردار این مشکلات را تجربه نکنند و بتوانند با رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان از بروز آن‌ها پیشگیری کنند، اما برخی از خانم‌ها همچنان در معرض این آسیب‌ها هستند و بهتر است مراجعه به مطب دندانپزشکی در بارداری را در اولویت‌های خود قرار دهند.
آیا اشعه ایکس دندانپزشکی برای مادران باردار خطرناک است؟
در معرض اشعه ایکس قرار گرفتن یکی از مهمترین و رایج‌ترین نگرانی دندانپزشکی در بارداری است که تقریبا همه خانم‌ها را نگران می‌کند. با این‌حال، بد نیست بدانید که برای گرفتن تصاویر رادیولوژیکی مدرن دندانپزشکی از دوزهای بسیار کم اشعه ایکس استفاده می‌شود و این اشعه به طور معمول آنقدر زیاد نیست که بتواند اثرات سوئی در رشد جنین ایجاد کند.
به جز این، دندانپزشکان برای حفاظت بیشتر مادر و جنین (از شیلدها و محافظ‌های سربی) برای حفاظت از تیروئید و سایر بخش های بدن مادران باردار استفاده می‌کنند تا آسیب احتمالی را به حداقل و یا به صفر برسانند.
و به طول کلی اگرچه اشعه ایکس در دوران بارداری کاملاً ایمن در نظر گرفته می‌شود، اما اگر فوری و لازم نباشد، ممکن است دندانپزشک به شما توصیه کند طی سه ماهه اول بارداری از تصویربرداری با اشعه ایکس خودداری کنید.
آیا بیحسی دندان در دوران بارداری ایمن است؟
انجام بیحسی در طول بارداری بی‌خطر و ایمن تلقی می‌شود. اما همیشه قبل از اینکه بخواهید هرگونه بیحسی دریافت کنید، بارداری خود را به دندانپزشک اطلاع دهید. کلینیک های دندانپزشکی، در بارداری و برای خانم‌های حامله با احتیاط بیشتری داروی بیحسی استفاده می‌کند و ممکن است دوز کمتری برای بیحسی آن‌ها در نظر گرفته شود.
به این نکته مهم هم توجه کنید که به دلیل تنگ کردن عروق خونی، استفاده از داروهای بی‌حس کننده حاوی فلی پرسین (felypressin ) در بارداری توصیه نمی‌شود. بنابراین پیش از اعمال بیحسی در این مورد با دندانپزشک خود صحبت کنید.
آیا انجام عصب کشی دندان یا درمان ریشه در طول بارداری خطرناک است؟
چنانچه درمان ریشه دندان یک اورژانس دندانپزشکی فوری باشد، درمان ریشه و عصب کشی دندان در هر مرحله از بارداری می‌تواند انجام داده شود و به هیچ وجه نباید به تعویق بیفتد. زیرا علاوه بر مادر، پای سلامتی جنین نیز در میان است. بنابراین انجام این روش مادامی که یک مساله جدی و فوری باشد خطرناک نیست.
دندانی که دچار پوسیدگی شدید شده، به طوری که پوسیدگی به بافت نرم دندان (پالپ) رسیده باشد، نیازمند انجام درمان ریشه و عصب کشی است. متخصصان دندانپزشکی با برداشتن بافت آلوده داخل کانال ریشه دندان مانع از گسترش عفونت و آلودگی به بخش‌های دیگر دندان و بدن شوند. آن‌ها سپس دندان عصب کشی شده را با مواد پر کننده دندان ترمیم کرده و یا در صورت تخریب زیاد دندان با بیلداپ دندان یا روکش دندان آن را بازسازی می‌کنند.
آیا در دوره بادرای می‌توان بلیچینگ دندان انجام داد؟
در طول بارداری می‌توان پروسه‌های زیبایی مانند سفید کردن دندان‌ها یا بلیچینگ در مطب را انجام داد. با این حال اغلب متخصصان ترمیمی و زیبایی توصیه می‌کنند که انجام اقدامات زیبایی دندان که غیرضروری هستند را به بعد از زایمان موکول کنید.
این موضوع به خصوص در سه ماهه سوم اهمیت بیشتری دارد و در این مدت بهتر است که به خاطر حفظ سلامتی مادر و جنین انجام هر پروسه دندانپزشکی که نیازمند مدت زمان زیادی است را به بعد از زایمان موکول کنید. زیرا برای انجام اقداماتی مانند کامپوزیت ونیر، تراش و نصب لمینت دندان، بلیچینگ و سایر روش‌های اصلاح طرح لبخند، لازم است که روی صندلی دندانپزشکی بخوابید. و خوابیدن برای یک مدت طولانی به پشت می‌تواند جریان خونرسانی به جنین را مختل کند.
چگونه در طول بارداری از بروز مشکلات دهان و دندان پیشگیری کنیم؟
پیروی از توصیه‌های دندانپزشکان و در پیش گرفتن یک روال مشخص برای حفظ بهداشت دهان و دندان می‌تواند از بروز مشکلات مربوط به دهان و دندان در دوره بارداری پیشگیری کند.
- مراجعه به مطب دندانپزشکی در بارداری را فراموش نکنید
- روزانه مسواک بزنید
- به طور منظم از نخ دندان استفاده کنید
- مصرف مواد غذایی مضر و خطرناک در بارداری را محدود کنید
- بیماری صبحگاهی (تهوع و استفراغ) خود را مدیریت کنید
- بلافاصله پس از تهوع و استفراغ مسواک نزنید
- و تنها با آب تمیز دهان خود را شستشو دهید
- آب زیادی بنوشید
توصیه نهایی درباره دندانپزشکی در بارداری
اگر قصد دارید برای بارداری اقدام کنید، بهتر است پیش از آن به یک کلینیک دندانپزشکی یا مطب یک دندانپزشک مراجعه کنید. با اینکار از دو جهت می‌توانید با خیال راحت‌تری باردار شده و یک دوره بارداری کم دغدغه داشته باشید. اول اینکه تمام مشکلات دندانپزشکی احتمالی خود شامل پوسیدگی دندان، بیماری های لثه، نهفتگی دندان و … را قبل از بارداری برطرف کنید، به این ترتیب خطر عوارض چنین مشکلاتی را در طول باداری تجربه نخواهید کرد. و دوم اینکه اگر در صدد انجام پروسه‌های زیبایی دندان مانند بلیچینگ یا ونیر دندان هستید، سر فرصت و قبل از اینکه کم تحمل شوید برای انجام آن‌ها اقدام نمایید.
