ونیرهای کامپوزیتی امروزه نسبت به گذشته دوام، ماندگاری و طول عمر بیشتری دارند. آن‌ها می‌توانند به طور متوسط 5 تا 7 سال دوام بیاورند. اما معمولاً پس از این بازه زمانی، در صورت تمایل، نیاز به تعویض دارند. آنچه در این مقاله می‌خوانید، روش‌ها و نکات مراقبت از ونیر کامپوزیت دندان است. دنبال کردن این نکات می‌تواند به شما کمک کند تا طول عمر ونیر کامپوزیت را افزایش دهید و برای چند سال بیشتر از مزایای آن‌ها بهره‌مند شوید.
چطور با مراقبت از ونیر کامپوزیت به افزایش ماندگاری آن کمک کنیم؟
دندانپزشک یا متخصص ترمیمی و زیبایی بعد از اتصال کامپوزیت به دندان‌ها، حتما توصیه‌ها و دستورالعمل‌هایی به مراجعان خود ارائه خواهد داد. این توصیه‌ها شامل برخی بایدها و نبایدها هستند. ما در ادامه به توضیح خلاصه برخی از مهم‌ترینِ این بایدها و نبایدها که به افزایش طول عمر ونیر کامپوزیت منجر می‌شوند خواهیم پرداخت.
برای مراقبت از ونیر کامپوزیت بهتر است این اقدامات انجام شود
انجام اقدامات زیر بهترین روش برای مراقبت از ونیر کامپوزیت دندان و افزایش طول عمر آن هستند:
1. تمیز کردن مرتب آن‌ها
به همان اندازه که دندان‌های طبیعی خودمان نیاز به رسیدگی و تمیز شدن دارند، ونیر کامپوزیت‌ها نیز نیاز به مراقبت کافی و تمیز شدن اصولی دارند. حتی بعد از اینکه دندان‌ها کامپوزیت شدند، اهمیت بهداشت دهان و دندان بیشتر خواهد بود.
تمیز نکردن دندان‌ها با وجود کامپوزیت و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند موجب تغییر رنگ کامپوزیت، دندان‌های طبیعی خودمان و همچنین مشکلات لثه شود. مخصوصا اگر با وجود ونیر کامپوزیت، به بیماری لثه دچار شویم، احتمال دارد که خط لثه عقب رفته و فاصله قابل توجهی بین کامپوزیت و لثه ایجاد شود. این مساله می‌تواند هم زیبایی لبخند را به خطر بیندازد و هم روند درمان بیماری لثه را با مشکل روبرو کند.
2. انتخاب محصولات دندانپزشکی مخصوص کامپوزیت دندان
بعد از اغلبِ درمان‌های ترمیمی و زیبایی، اهمیت رسیدگی مناسب به بهداشت دهان و دندان بیشتر می‌شود. افراد بهتر است محصولات بهداشت دهان و دندان را متناسب با نوع درمانی که انجام داده‌اند تهیه کنند.
به عنوان مثال، ممکن است دندانپزشک برای مراقبت از ونیر کامپوزیت توصیه کند مارک خمیر دندان، مسواک یا دهانشویه خاصی استفاده شود و یا خصوصیاتی که این محصولات باید داشته باشند را به مراجع توضیح می‌دهد. البته ما دقیقاً محصولات دندانپزشکی ویژه‌ای نداریم که مختص مراقبت از کامپوزیت دندان باشند، اما آن‌ها بهتر است ویژگی‌های زیر را داشته باشند:
خمیر دندان مخصوص کامپوزیت
خمیر دندان مورد استفاده برای تمیز کردن دندان‌های کامپوزیت شده نباید حاوی مواد ساینده مانند پراکسید هیدروژن یا بی‌کربنات سدیم باشد. زیرا اولی موجب سایش سطح کامپوزیت شده و دومی نیز باعث از دست رفتن رنگ و خصوصیات ظاهری کامپوزیت ونیر خواهد شد.
مسواک مخصوص کامپوزیت
به طور کلی بهتر است برای تمیز کردن پروتزهای دندانی و کامپوزیت باند شده به دندان‌ها، از مسواکی با موهای نرم استفاده شود. سفت و زبر بودن موهای مسواک می‌تواند به مرور زمان باعث تحلیل ونیر شده و عمر کامپوزیت را کاهش دهد.
دهانشویه مناسب برای دندان های کامپوزیت شده
بعد از باندینگ کامپوزیت به دندان، همچنان امکان شستشوی داخل دهان با دهانشویه‌ها وجود دارد. البته باید اینبار در انتخاب دهانشویه مناسب دقت شود و ترجیحاً دهانشویه فاقد الکل را انتخاب و استفاده کنیم.
3. ویزیت منظم دندانپزشک
دندانپزشکان توصیه می‌کنند که هر 6 ماه یکبار جهت چکاپ دندانپزشکی به یک کلینیک یا مطب دندانپزشکی مراجعه شود. بسیار مهم است که جلسات ویزیت و چکاپ دندانپزشکی را همچنان پس از اتصال کامپوزیت به دندان انجام دهیم. اینکار می‌تواند دست کم 3 مزیت بزرگ به همراه داشته باشد:
- دندانپزشک، دهان و دندان را طی این جلساتِ دوره‌ای، بررسی و معاینه می‌کند. چنانچه کوچکترین مشکلی در خصوص سلامتی دهان و دندان وجود داشته باشد دندانپزشک آن را تشخیص داده و سریعاً درمان می‌کند.
- همچنین کامپوزیت باند شده به دندان به خوبی از نظر شکل ظاهری، وجود شکستگی، تحلیل و یا نیاز به تعویض چک می‌شود.
- آموزش‌های لازم جهت مراقبت از ونیر کامپوزیت یا افزایش طول عمر کامپوزیت دندان به مراجع ارائه خواهد شد.
انجام این کارها می‌تواند ماندگاری ونیر کامپوزیت‌ها را کاهش دهد
1. عادات نامناسب
داشتن عاداتی مانند باز کردن درب بطری، جویدن ناخن، گاز زدن اجسام سفت و سخت، جویدن خوراکی‌های بسیار سفت و …. می‌تواند به راحتی طول عمر کامپوزیت ونیر را کاهش دهد. بنابراین باید تا آنجا که ممکن است این عادات را مدیریت کرد.
همچنین در صورتی که شخص ورزش تماسی انجام می‌دهد بهتر است حتما حین ورزش از محافظ دهان استفاده کند تا در صورت برخورد ضربه به صورت و دندان‌ها، آسیبی به کامپوزیت وارد نشود.
2. دندان قروچه (بدترین کاهنده طول عمر کامپوزیت ونیر)
سایش، حساسیت و درد دندان، تنها برخی از عوارض ناشی از دندان قروچه یا براکسیسم هستند. افراد ممکن است به صورت ناخودآگاه در خواب و یا کاملا آگاهانه در بیداری ساییدن دندان‌ها به هم را تجربه کنند.
متاسفانه به دلیل اینکه دندان قروچه فشار زیادی را به دندان‌ها (مخصوصاً دندان های جلو) وارد می‌کند، احتمال ترک برداشتن، شکستن و یا خرد شدن کامپوزیت باند شده به سطح دندان وجود دارد. با دندان قروچه طول عمر کامپوزیت ونیر به شدت کاهش یافته و ممکن است نیازمند تعویض و درمان مجدد باشد.
افرادی که دندان قروچه دارند بهتر است پیش از اتصال کامپوزیت ونیر به دندان‌ها، با کمک یک دندانپزشک، این عادت را مدیریت کنند و یا دست کم پس از باندینگ کامپوزیت از محافظ یا گارد دهان استفاده کنند.
3. سیگار کشیدن
تمامی انواع دخانیات بدون استثناء تاثیرات بدی بر سلامتی بدن ما انسان‌ها بر جای می‌گذارند. مشخصاً سیگار تاثیر قابل توجهی بر سلامت دهان و دندان دارد و به جز مشکلاتی مانند بوی بد دهان، موجب تغییر رنگ دندان‌ها نیز می‌شود.
برای افرادی که تمایل به استعمال سیگار دارند و در عین حال درمان ونیر کامپوزیت انجام داده اند، توصیه می‌شود حتما مصرف سیگار را ترک کرده و یا دست کم به شدت محدود کنند. زیرا زیبایی که ونیر کامپوزیت به طرح لبخند می‌بخشد، به راحتی توسط سیگار از بین خواهد رفت.
4. نوشیدن الکل
نوشیدن الکل می‌تواند روی طول عمر ونیر کامپوزیت دندان تاثیر منفی داشته باشد. در واقع الکل به مرور زمان باعث صدمه زدن به پیوند بین کامپوزیت و سطح دندان می‌شود. بنابراین باید از سوء‌مصرف الکل اجتناب شود.
نوشیدن الکل همچنین موجب بروز آسیب به لمینت سرامیکی دندان نیز می‌شود و می‌تواند خشکی دهان را نیز به همراه داشته باشد که این مورد هم بر روی ماندگاری ونیرهای دندانی تاثیر بدی خواهد گذاشت.
5. مصرف این غذاها
وقتی موضوع مراقبت از ونیر کامپوزیت دندان اشت، بهتر است که از مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های زیر اجتناب شود:
- غذاها و خوراکی‌های سفت مانند میوه و سبزیجات خام یا آب نبات
- غذاهای چسبنده
- غذاهای خیلی شیرین و اسیدی
- گاز زدن انواع گوشت‌ها
- غذاهایی که حاوی رنگدانه‌های فراوانی هستند (مانند گوجه فرنگی، نوشابه‌ها، انواع توت‌ها، سس کچاپ، چای یا قهوه و ….)
