ایمپلنت‌ها و روکش‌ها هر دو جزء درمان‌های بسیار رایج دندانپزشکی هستند که تفاوت‌های زیادی با هم دارند. در این صفحه تلاش شده تا درباره تفاوت ایمپلنت و روکش دندان توضیحات کاملی ارئه شده و از جهات مختلف آن‌ها را با هم بررسی کنیم.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان نوعی از پروتزهای رایج در دندانپزشکی است. این پروتز مانند یک کلاه کوچک است که بر روی دندان‌هایی که تاج‌شان آسیب دیده قرار می‌گیرد. در واقع روکش جایگزینی برای تاج دندان آسیب دیده است. و زمانی که به هر دلیلی بخش زیادی از ناحیه تاج دندان از دست رفته باشد روکش کردن دندان می‌تواند درمان این شرایط باشد.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت نیز نوعی پروتز دندانی و جایگزینی برای دندان‌های از دست رفته است. ایمپلنت‌ها طی چند سال گذشته به عنوان بهترین و قابل قبول‌ترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته شناخته شده‌اند و تقریبا از هر نظر می‌توانند جای دندان‌های از دست رفته را به بهترین شکل پر کنند.
ایمپلنت و روکش دندان چه تفاوتی با هم دارند؟
با وجود اینکه هر دو مورد در دسته پروتزهای دندانی جای می‌گیرند، اما در اصل تفاوت‌های زیادی با هم دارند. آن‌ها از کاربرد گرفته تا شکل ظاهری و روند نصب با هم متفاوتند. روکش و ایمپلنت البته با تمام تفاوت‌هایشان می‌توانند در برخی موارد حتی مکمل هم باشند. در ادامه به بررسی مهمترین تفاوت‌های این دو پروتز می‌پردازیم و نشان می‌دهیم چگونه و کجا این دو می‌توانند در نقش مکمل برای هم ظاهر شوند.
مقایسه روکش و ایمپلنت از نظر شکل ظاهری
با نگاه کردن به ظاهر و شکل هر دو می‌توانید اولین تفاوت روکش و ایمپلنت را متوجه شوید. هر دو ظاهری بسیار متفاوت دارند. زیرا کاربردهای مختلفی دارند. ایمپلنت از یک پایه اصلی تشکیل شده که در واقع یک پیچ است. این پیچ در استخوان فک و درست در جایگاه دندان از دست رفته کاشته می‌شود. به پایه ایمپلنت فیکسچر هم گفته می‌شود. فیکسچر قرار است در نقش ریشه دندان ظاهر شود و جایگزین دندان غایب را محکم در جای خود نگاه دارد.
ایمپلنت بخش‌های دیگری هم دارد که به عنوان مثال اباتمنت یک بخش دیگر آن است و قطعه‌ای کوچک است که روی فیکسچر قرار داده می‌شود. این قطعه مابین فیکسچر و پروتزی که قرار است بر روی ایمپلنت نصب شود قرار می‌گیرد. به شکل زیر نگاه کنید. این در واقع نمای کلی و شکل ظاهری یک واحد ایمپلنت دندان است.
تصویر زیر نیز نمای کلی یک روکش دندان است. به روکش دندان crown هم گفته می‌شود. روکش ها از نظر شکل ظاهری کاملا متفاوت از ایمپلنت‌ها هستند. روکش ها در ساده‌ترین تعریف یک پوشش، رویه و یا کلاهی هستند که روی دندان واقعی خودمان سوار می‌شوند، دندانی که تاج طبیعی خودش، به هر دلیلی دچار آسیب شده و دیگر مانند سابق نیست. با نگاه کردن به عکس روکش می‌توانید مشاهده کنید که بخش داخلی و زیرین آن توخالی است.
مقایسه ایمپلنت و روکش از نظر کاربرد
تصاویر هر دو پروتز گویای کاربرد آن‌ها است و به سادگی می‌توانیم متوجه شویم که ایمپلنت و پروتز کاربردی متفاوتی دارند. ما زمانی از ایمپلنت استفاده می‌کنیم که دندان به طور کلی غایب باشد. برای جایگزین کردن این دندان غایب و پر کردن جایگاه آن، ما ایمپلنت می‌کاریم. اما کاربرد روکش چیز دیگری است.
در بیشتر مواردی که ما از پروتزِ روکش استفاده می‌کنیم، دندانِ طبیعیِ حاضر است، اما به هر دلیل بخش وسیعی از تاج آن دیگر وجود ندارد. دندانی که قرار است روکش شود مقداری از نسج تاجش به همراه ریشه‌ها را دارد و روکش قرار است صرفا روی بخش‌های تاجی باقی مانده قرار بگیرد تا از دندان طبیعی محافظت شود.
سایر کاربردهای روکش دندان چیست؟
این تنها کاربرد روکش دندان نیست. انواع روکش دندان در برخی موارد می‌توانند در نقش‌های دیگری هم ظاهر شوند. به عنوان مثال آن‌ها می‌توانند در ساختمان بریج دندان حضور پیدا کنند. بریج یا پل دندان دسته‌ای از پروتز ها هستند که جایگزین یک یا چند دندان از دست رفته می شوند که در کنار هم یا در مجاورت هم غایب هستند. اگر با بریج‌ها آشنا نیستید می‌توانید با کلیک بر روی “آشنایی با 4 نوع بریج رایج دندان” با شکل ظاهری و کاربرد آن‌ها آشنا شوید. روکش ها می توانند در بریج سنتی، کانتی لور، و بریج متکی بر ایمپلنت نقش داشته باشند.
همچنین روکش دندان می‌تواند به عنوان مکمل و به عنوان پروتز بر روی ایمپلنت قرار داده شود. زیرا ایمپلنت‌ها همیشه به یک پروتز دندان نیاز دارند. اگر تمام قوس فکی ایمپلنت شده باشد پروتز ما اوردنچر خواهد بود و اگر ایمپلنت تکی یا چندتایی باشد پروتز ما روکش دندان خواهد بود.
نحوه انجام روکش چه تفاوتی با پروسه کاشت ایمپلنت دارد؟
تفاوتِ دیگرِ روکش و ایمپلنت دندان در نحوه نصب یا روند کارگذاری آن‌ها است.
نحوه کاشت ایمپلنت دندان
ایمپلنت‌ها غالبا به روش جراحی انجام داده می‌شوند. به این شکل که بافت لثه در اکثر موارد برش داده می‌شود (به غیر از زمانی که ایمپلنت فوری باشد)، سپس استخوان فک دریل شده تا برای قرارگیری ایمپلنت آماده شود. در نهایت با تکنیک‌های خاصی ایمپلنت در استخوان فک قرار داده شده و محل جراحی بسته می‌شود.
پس از جوش خوردن کامل فیکسچر به استخوان (در طی فرآیند استئواینتگریشن)، پروتز ایمپلنت که معمولا روکش است در یک جلسه دیگر روی فیکسچر قرار داده می‌شود. تمام این فرآیند (به جز زمانی که ایمپلنت اصطلاحاً فوری است) ممکن است بین 2 تا 6 ماه به طول بینجامد.
نحوه نصب روکش دندان
از طرف دیگر فرآیند نصب روکش یک مسیر متفاوت را طی می‌کند. دندانپزشکان غالبا پس از درمان ریشه دندان و در صورتی که امکان بازسازی و بیلداپ دندان وجود نداشته باشد به فکر روکش کردن دندان می‌افتند. روکش دندان برخلاف بیلداپ دندان یک روش تهاجمی است و برای نصب آن باید دور تا دور دندان درمان ریشه شده حتی اگر بخش های زیادی از آن سالم باشد تراشیده شود. تراشیدن تاج سالم برای این است که بتوانیم روکش را بدون برآمدگی بر روی دندان درمان ریشه شده قرار دهیم.
فرآیند به این شکل است که دندان تراشیده شده، از آن قالب گرفته می‌شود و قالب برای ساخت روکش به لابراتوار ارسال می‌گردد. روکش پس از چند هفته به مطب ارسال می شود و طی یک جلسه دیگر توسط دندانپزشک نصب می شود. این کلیت نحوه نصب روکش است.
مزایای هر دو روش چیست؟
قبل از هرچیزی باید عنوان کنیم که هر کدام از این دو پروتز مزیتی بر دیگری ندارد زیرا این دو رقیب هم نیستند و ما انتظار نداریم یکی از دیگری بهتر باشد. بنابراین مزایای هر دو را به صورت مجزا بررسی خواهیم کرد.
مزایای ایمپلنت دندان
- بهترین روش جایگزین یک دندان غای۰ب یا حتی تمام دندان های هر فک است
- هرچند مانند دندان طبیعی خودمان نیست اما شکل ظاهری قابل قبول و زیبایی دارند
- عملکرد دندان را باز میگرداند
- مانع از تحلیل استخوان نگهدارنده دندان غایب می شود
- مانع از کج شدن و جابجایی سایر دندان ها می شود
- دوام و عمر بسیار طولانی دارد
مزایای روکش دندان
- ظاهر دندان را حفظ می کند
- از دندان درمان ریشه شده محافظت می کند
- اگر در طرح لبخند باشد به زیبایی لبخند کمک می کند
- به عنوان یک پروتز خوب در ساختار بریج ها و ایمپلنت ها کاربرد دارد
معایب هر دو روش چیست؟
روکش دندان یا ایمپلنت خود استفاده شوند مزایای زیادی دارند و خیلی کم پیش میاید که ایراد یا نکته منفی در خصوص آن ها وجود داشته باشد. ایراد بزرگ هر دو این است که آن ها هرچه باشند دندان واقعی نیستند و هیچ چیزی جای دندان واقعی ما را نمی گیرد. آن ها فقط ظاهر و عملکرد دندان را تا حد زیادی بازیابی می کنند.
مقایسه روکش دندان با ایمپلنت از نظر هزینه
یکی از تفاوت های نه چندان مهم بین روکش دندان و ایمپلنت دندان، میزان هزینه بر بودن آن ها ست. با اینکه جای مقایسه ندارد اما همواره به دلایل قابل قبولی هزینه تمام شده ایمپلنت دندان بیشتر از روکش است زیرا اصولا خود روکش بخشی از هزینه تمام شده ایمپلنت است.
پاسخ به سوالات رایج درباره تفاوت روکش و ایمپلنت دندان
آیا امکان دارد که روکش دندان به جای ایمپلنت استفاده شود؟
خیر چنانچه دندان غایب باشد نمی توان روکش نصب کرد زیرا اتصال روکش حتما باید به نسج باقی مانده دندان طبیعی باشد. اگر دندان کاملا غابب باشد ایمپلنت کاربرد دارد نه روکش.
آیا همه ایمپلنت ها نیاز به روکش دارند؟
خیر لزوما به همه انواع ایمپلنت ها. اگر قصد جایگزینی تمام دندان های از دست رفته با ایمپلنت را داشته باشیم همانطور که توضیح داده شد، پروتز ایمپلنت اوردنچر است. فقط زمانی که ایمپلنت تکی باشد روکش به عنوان پروتز نصب می شود.
مزایای ایمپلنت نسبت به روکش در جایگزینی دندان چیست؟
ازمهم ترین مزایای ایمپلنت نسبت به روکش، حفظ استخوان در ناحیه دندان از دست رفته است. از مزایای دیگر ایمپلنت نسبت به روکش، حفظ کامل دندان های مجاور دندان غایب و جلوگیری از تراش آک هاست. در جایگزینی دندان از دست رفته روکش دندان مزیتی بر ایمپلنت ندارد زیرا همانطور که گفته شد روکش کاربرد دیگری دارد و نمی تواند جایگزین دندان غایب شود.
