بعد از درمان ریشه که در اصطلاحی اشتباه به آن عصب کشی دندان نیز گفته می‌شود، دندان نیاز به ترمیم نهایی پیدا می‌کند. این ترمیم نباید با پر کردن دندان با موادی که متخصص اندو انجام می‌دهد اشتباه گرفته شود. ترمیم نهایی معمولاً توسط دندانپزشکان دیگری به غیر از متخصص اندو انجام داده می‌شود. در این نوشتار به در خصوص مهم‌ترین ترمیم های بعد از درمان ریشه توضیحاتی ارائه شده است.
ترمیم دندان بعد از درمان ریشه توسط چه دندانپزشکانی انجام می‌شود؟
پس از آنکه درمان ریشه توسط متخصص درمان ریشه (اندودنتیست) انجام شد، درمان‌های ترمیمی می‌توانند توسط دندانپزشک عمومی، متخصص ترمیمی و زیبایی و یا متخصص پروتز‌های دندانی انجام شود.
این ۳ دندانپزشک می‌توانند بر اساس شرایط دندان درمان ریشه شده، ترمیم مناسب را در نظر بگیرند. مشخصاً افراد جهت ترمیم مناسب و اصولی‌تر به یک متخصص ترمیمی و زیبایی ارجاع داده می‌شوند زیرا این متخصصان هرچیزی که در خصوص ترمیم دندان‌ها و مسائل زیبایی شناختی دندان‌ها مطرح است را به شکل هنرمندانه‌تری مدیریت می‌کنند. اما دو متخصص دیگر نیز می‌توانند ترمیم های بعد از درمان ریشه را انجام دهند.
نوشته مرتبط: متخصص ترمیمی و زیبایی کیست و چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
ترمیم های بعد از درمان ریشه چه هستند؟
درمان‌های مختلفی هستند که می‌توانند به عنوان ترمیم های بعد از درمان ریشه در نظر گرفته شوند. برای درک بهتر، ما آن‌ها را در دو دسته قرار خواهیم داد. در نظر داشته باشید که این دسته‌بندی سندیت علمی ندارد و تنها برای توضیح بهتر و درک مناسب‌تر توسط کاربران محترم سایت آرتمان درمان ایجاد شده است.
یک دسته از درمان‌ها، آن‌‍‌هایی هستند که محافظه کارانه‌ترند (و اصولاً ما در آرتمان درمان بر محافظه کارانه بودن درمان‌ها تأکید داریم). در این مدل درمان‌ها تلاش آن است که بر روی حفظ حداکثری نسج دندان تمرکز کنیم. زیرا ما معتقدیم که هیچ چیزی (حتی بهترین ترمیم‌ها با بهترین مواد) جای دندان واقعی ما را نمی‌گیرد. بنابراین می‌کوشیم تا ترمیم های بعد از درمان ریشه را حتی اگر زمانبر باشد، ولی با کیفیت و با انگیزه حفظ حداکثری دندان درمان ریشه شده انجام دهیم.
دسته اول ترمیم های بعد از درمان ریشه
بیلداپ دندان و ونیر‌های دندانی ترمیم‌های محافظه کارانه‌ای هستند که معمولاً برای ترمیم دندان‌های درمان ریشه در نظر گرفته می‌شوند:
بیلداپ دندان
متأسفانه بیشتر افراد، زمانی که بحث ترمیم های بعد از درمان ریشه مطرح می‌شود بلافاصله به یاد روکش‌های دندانی و درمان‌های پروتزی می‌افتند. اما برای اینکه روکش‌ها یا سایر درمان‌های پروتزی نصب شود نیاز است تا بخش زیادی از ضخامت دندان درمان ریشه (معمولاً دور تا دور دندان) تراشیده شود. این به هیچ وجه درمانی محافظه کارانه نیست و در واقع آخرین راه حل و چاره است. متخصصان ترمیمی و زیبایی روشی محافظه کارانه‌تر به نام بیلداپ را مناسب‌ترین ترمیم بعد از درمان ریشه می‌دانند.
بیلداپ دندان یکی از محافظه کارانه‌ترین ترمیم های بعد از درمان ریشه است. این، در واقع باید اولین خط درمان بعد از روت کانال تراپی باشد. بیلداپ یعنی بازسازی دندان. اینکار می‌تواند با مواد همرنگ دندان (مانند کامپوزیت) و یا مواد غیر همرنگ (مانند آمالگام) انجام شود.
در بیلداپ دندان، تا آنجا که ممکن است هیچ آسیبی به دندان درمان ریشه شده وارد نمی‌شود، و تنها با کمک نسج باقی مانده، مواد ترمیمی به دندان گیر داده می‌شوند. متخصص ترمیمی و زیبایی در این درمان، دندان را به شکل هنرمندانه‌ای کاملاً مشابه و هماهنگ با سایر دندان‌های دیگر ترمیم می‌کند.
نوشته مرتبط: درباره درمان محافظه کارانه بیلداپ دندان بیشتر بخوانید
ونیر‌های دندانی
ونیرها دسته‌ای از درمان‌های ترمیمی (و بیشتر زیبایی) هستند که به منظور اصلاح طرح لبخند مورد استفاده قرار می‌گیرند. ما دو نوع ونیر شناخته شده داریم که احتمالاً با آن‌ها آشنایی داشته باشید. این دو نوع، لمینت دندان و ونیر کامپوزیت هستند.
ونیرها را نمی‌توان به صورت مستقیم جزء ترمیم های بعد از درمان ریشه در نظر گرفت. با این حال، اگر یک یا چند دندان قدامی مراجع درمان ریشه شده و‌ایشان تمایل داشته باشند تا اصلاح طرح لبخند انجام دهد، می‌توان از ونیر برای ترمیم دندان درمان ریشه شده استفاده کرد و همزمان تمام دندان‌های قدامی دیگر را نیز با کمک لمینت سرامیکی دندان یا ونیر کامپوزیت اصلاح کرد.
دسته دوم ترمیم های بعد از درمان ریشه
تا زمانی که ممکن باشد، دندانپزشکان به دلیل اهداف محافظه کارانه، بیلداپ و گا‌هاً ونیرها را به عنوان ترمیم های بعد از درمان ریشه انجام می‌دهند. اما زمانی که به هر دلیلی امکان بازسازی دندان یا استفاده از ونیر نباشد، دندانپزشکان به سراغ درمان‌های پروتزی می‌روند.
مهم‌ترین درمان پروتزی بعد از درمان ریشه، روکش دندان یا (Dental Crown) می‌باشد. متأسفانه بیشتر دندانپزشکان و به دنبال آن بیشتر مراجعان تصور می‌کنند که بعد از درمان ریشه حتماً باید دندان را روکش کرد. اما روکش‌ها درمان‌های تهاجمی هستند. برای اینکه روکشی بر روی یک دندان درمان ریشه شده نصب شود نیاز است مقدار زیادی از ضخامت دندان را تراشید حتی اگر دندان سالم باشد. متأسفانه اینکار به صورت دور تا دوری انجام می‌شود تا فضا برای قرارگیری روکش فراهم شود.
علاوه بر تهاجمی بودن، مشکل دیگری که در خصوص روکش وجود دارد آن است که روکش‌ها نیازمند دو جلسه هستند که فاصله بین دو جلسه ممکن است چند هفته طول بکشد. اما درمان‌های دسته اول معمولاً در یک جلسه انجام داده می‌شوند. (به جز ونیرها)
پاسخ به سوالات رایج
پاسخ به این سوالات به عوامل مختلفی بستگی دارد. این دندانپزشک است که با بررسی همه جوانب و شرایط موجود درمان مناسب را توصیه می کند. با این حال در بیشتر موارد بیلداپ روش توصیه شده تری است.
معمولا فاصله بین انجام درمان ریشه تا ترمیم نهایی از چند روز تا 2 هفته مناسب است. البته این موضوع بیشتر به نوع ترمیم بستگی دارد.
