جراحی افزایش طول تاج چیست و چه زمانی انجام می شود؟

19 آذر 02 پریو خدمات آرتمان درمان 0 نظر کاربران نوشته شده توسط آرتمان درمان

طرح لبخند برخی افراد به گونه‌ای است که در آن دندان ها، ظاهرا کوتاه تر از حالت طبیعی دیده می شود. این وضعیت ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و البته که با روش های دندانپزشکی می توان تناسب و هماهنگی طبیعی بین لثه، دندان ها و سایر اجزای طرح لبخند را ایجاد کرد. یکی از این روش ها جراحی افزایش طول تاج است. در این نوشتار تقریبا هرچیزی که باید درباره این جراحی بدانید را به زبانی ساده توضیح داده ایم.

عمل جراحی افزایش طول تاج دندان چیست؟

جراحی افزایش طول تاج اولین مرحله درمان برای نگهداری دندان هایی است که دچار پوسیدگی و یا شکستگی عمیق و زیر لثه ای شده اند. با کمک این جراحی می توان چنین دندان هایی را در مقابل خطر کشیده شدن حفظ نمود. این عمل بوسیله ی برداشت از لثه و استخوان در ناحیه ای از دندان که زیر لثه قرار گرفته،  انجام می شود تا قسمت سالم دندان کاملا خارج از لثه و استخوان قرار گیرد. به این ترتیب گیر و دید و دسترسی کافی برای انجام درمان های بعدی فراهم خواهد شد. پس از این مرحله است که می توان درمان لازم برای بازسازی یا بیلداپ دندان با پوسیدگی یا شکستگی عمیق را به طور صحیح و با کیفیت لازم انجام داد.

تصاویر مراحل عمل جراحی افزایش طول تاج

جراحی افزایش طول تاج همچنین روشی است برای بلند کردن تاج دندان هایی که به طور مادرزادی کوتاه هستند و میزان زیادی از بافت لثه ای روی آن ها را پوشانده است. با انجام جراحی افزایش طول تاج، لثه اضافه برداشته شده و طول تاج دندان ها افزایش می یابد. این مسئله باعث می گردد به هنگام لبخند دندان ها تناسب زیباتری داشته باشند.

در چه مواردی جراحی افزایش طول تاج تجویز می‌گردد؟

در مواردی که هدف، حفظ دندان و درمان آن است

در دندان هایی شکسته و یا دندان های با پوسیدگی های شدید و زیر لثه، امکان انجام این جراحی منجر به حفظ دندان می شود. به این ترتیب که با جراحی افزایش طول تاج می توان دندان را از خطر کشیده شدن نجات داد.

باید بدانیم که امروزه در دندانپزشکی محافظه کارانه  ( conservative dentistry ) و یا دندانپزشکی کم آسیب ( minimally invasive dentistry ) هدف نگهداری خودِ دندان و ساختار آن تا حد ممکن است. یکی از راه هایی که می توان دندان هایی را که دچار آسیب شدید شده اند حفظ نمود، انجام جراحی افزایش طول تاج است. بعد از انجام این جراحی است که می توان درمان های ترمیمی ( بیلداپ ) و یا درمان های پروتزی ( روکش دندان ) را بر روی دندان انجام داد و عملکرد دندان را به آن بازگرداند.

قبل و بعد از افزایش طول تاج

علاوه بر پوسیدگی دندان و شکستگی، دندان‌ها ممکن است به خاطر عواملی چون سایش، ناهنجاری در فرم دندان ها، عدم تناسب دندان‌ها و مشکلات ژنتیکی به این جراحی نیاز پیدا کنند.

در مواردی که هدف، زیبایی لبخند است

فرم و طول دندان‌ها یکی از عوامل زیبایی لبخند است. به طور ایده ال  به هنگام لبخند باید میزان بسیار کمی و حداکثر تا 2 میلی متر از لثه دیده شود. در بعضی از افراد طول دندان ها کوتاه بوده و به هنگام لبخند میزان زیادی از لثه ها دیده می شود. به این نوع لبخند اصطلاحا لبخند لثه ای یا gummy smile گفته می شود که از نظر اصول طراحی لبخند، لبخندی غیر جذاب را باعث می شود.

عکس لبخند لثه ای

تصحیح لبخند لثه ای با جراحی افزایش طول تاج انجام می شود که یکی از انواع جراحی های زیبایی لثه را شامل می شود. جراحی افزایش طول تاج ممکن است بر روی چند دندان انجام شود که به طول لبخند فرد بستگی دارد. معمولا پس از انجام این جراحی، برای رسیدن به لبخندی ایده ال، درمان های زیبایی مانند لمینت های سرامیکی و یا کامپوزیت ونیر بر روی دندان ها انجام می شود.

لمینت بعد از افزایش طول تاج

 در چه مواردی نمی‌توان با جراحی افزایش طول تاج، دندان را نجات داد ؟

جراحی افزایش طول تاج در تمام موارد قابل انجام نیست و محدودیت‌هایی برای آن وجود دارد:

  •  از جمله این موارد طول ریشه دندان است. اگر طول ریشه دندان کوتاه باشد، پس از انجام جراحی میزان کمی از ریشه با ساپورت استخوان در فک باقی می‌ماند و در نتیجه نمی‌تواند پایه‌ای محکم برای بازسازی‌های بعدی باشد.
  •  از موارد دیگر محل قرارگیری فورکا (ناحیه اتصال ریشه دندان‌های چند ریشه‌ای) است. در صورتی که فورکای دندان نزدیک به لبه استخوان باشد، ‌این جراحی امکان پذیر نخواهد بود.
  •  زمانی که عرض لثه چسبنده کم است، امکان جراحی افزایش طول تاج وجود ندارد. زیرا در این جراحی باید میزانی از لثه برداشته شود.
  •  زمانی که شکستگی یا پوسیدگی دندان خیلی عمیق باشد، معمولا بعد از انجام این جراحی میزان ناکافی از ریشه دندان داخل استخوان فک باقی می‌ماند که امکان بازسازی بعدی را میسر نمی‌سازد.

 در کدام مورد بهتر است به جای جراحی افزایش طول تاج، دندان کشیده شود ؟

گاهی به علت شکستگی دندان و یا پوسیدگی شدید آن، طول ریشه ی باقیمانده در استخوان آنقدر کوتاه است که پس از انجام جراحی افزایش طول تاج میزان کمی از ریشه داخل استخوان باقی می ماند. این ریشه ی کوتاه قدرت کافی برای تحمل نیروها را نخواهد داشت. در عین حال که در این حالت برای نگهداری چنین دندانی  که طول عمر زیادی نمی توانیم برای آن در نظر بگیریم مجبور می شویم از استخوان دو دندان مجاور هم به میزان زیادی تراش دهیم و آن ها را دچار مخاطره کنیم.

در این مواقع بهتر است بدون دست زدن به استخوان، دندان ناکارآمد با ریشه ی کوتاه کشیده شود و با حفظ کامل استخوان، ایمپلنتی با درصد موفقیت بالا برای فرد قرار داده شود. تشخیص مرز بین نگهداری و کشیده شدن دندان برعهده متخصص جراح لثه (پریودنتیست) می باشد که با همفکری با متخصص پروتز و متخصص ترمیمی و زیبایی انجام می شود.

 چگونگی انجام جراحی افزایش طول تاج به چه صورت است ؟

به منظور انجام عمل جراحی افزایش طول تاج بر روی دندان آسیب دیده، ابتدا محل آن بی حس گردیده، سپس لثه به کمک ابزارهای جراحی برش داده شده و به آرامی از اطراف دندان کنار زده می‌شود تا ریشه و بافت استخوانی نگهدارنده آن نمایان شود. . زمانی که استخوان و ریشه‌ی دندان نمایان شدند، دندانپزشک تشخیص می‌دهد که آیا لازم است بخشی از استخوان دندانی هم تراشیده شود یا خیر.

قبل و بعد از جراحی افزایش طول تاج

در پاره‌ای از موارد تنها برداشتن مقدار کمی از بافت لثه کافی است ولی در بیشتر مواقع باید چند میلیمتر از استخوان نگهدارنده ریشه نیز برداشته شود تا حدود ۳ میلیمتر از دندان، بیرون از بافت استخوانی فک قرار گیرد. پس از انجام جراحی، محل جراحی با سرم استریل شستشو داده شده و لثه بخیه زده می‌شود و پس از گذشت یک هفته بخیه‌ها برداشته می‌شوند.

 چه مراقبت هایی پس از انجام جراحی افزایش طول تاج لازم است ؟

  • در روز اول پس از جراحی بهتر است از غذای نرم و نوشیدنی سرد استفاده شود. از خوردن و آشامیدن غذاها و نوشیدنی های گرم خودداری شود. همچنین در هفته ی اول پس از جراحی از خوردن غذاهای سخت، چسبنده، تند و اسیدی نیز باید پرهیز گردد.
  • پس از جراحی گاهی اوقات بر روی ناحیه ی مورد نظر پانسمان مخصوص قرار داده می شود. باید دقت کرد که بر روی پانسمان مسواک زده نشود. اما در بقیه ی نواحی دهان مانند قبل باید بهداشت دهان به طور روزانه و منظم رعایت گردد.
بعد از عمل جراحی افزایش طول تاج
  • از دهانشویه آنتی سپتیک کلرهگزیدین پس از جراجی به مدت یک هفته استفاده شود. همچنین ناحیه ی پانسمان با یک گوش پاک کن آغشته به محلول کلرهگزیدین تمیز گردد. این کار را می توان هر صبح، هر شب قبل از خواب و بعد از هر بار خوردن غذا انجام داد.
دهانشویه مناسب برای بعد از عمل جراحی افزایش طول تاج
  • از مصرف الکل و سیگار اجتناب شود. الکل و سیگار هر دو موجب طولانی تر شدن خونریزی و بلند تر شدن روند ترمیم می شوند.
  • به هنگام خواب سر باید در ارتفاعی بالاتر از قلب قرار گیرد. همچنین از خوابیدن در سمتی که جراحی انجام شده باید خودداری کرد.
  • برای کنترل تورم در 24 ساعت اول پس از جراحی باید از پک سرما و در دو روز پس از جراحی باید از گرمای مرطوب استفاده شود.

معایب و عوارض افزایش طول تاج دندان چیست؟

در واقع پرسش صحیح تر این است که بعد از انجام جراحی چه علائمی ممکن است مشاهده شوند؟ و مهم تر از آن، اینکه چگونه می توان آن ها را کنترل کرد؟ در جواب باید گفت که به طور کلی علائم زیر ممکن است پس از جراحی افزایش طول تاج مشاهده گردد که کاملا طبیعی بوده و جای نگرانی نیست:

خونریزی لثه

احتمال وجود خونابه و یا خونریزی در حد متوسط در محل جراحی طبیعی است. هرچند که خونریزی یکی از عوارض جراحی افزایش طول تاج دندان است اما خونریزی هیچ گاه در حد شدید نخواهد بود. خونریزی متوسط را نیز با فشار دادن گاز استریل به مدت 30 تا 45 دقیقه بر روی ناحیه می توان کنترل کرد.

ور لثه

تورم یکی از علائمی است که گاهی اوقات پس از جراحی افزایش طول تاج دیده می شود. بیشترین میزان تورم به هنگام صبح و در سه روز اول پس از جراحی رخ می دهد.

یکی از مراقبت های بعد از جراحی افزایش طول تاج جهت کنترل تورم، استفاده از کمپرس یخ است. برای پیشگیری از ایجاد تورم و یا برای کنترل آن می توان از پک سرما که پس از جراحی در اختیارتان قرارداده می شود، استفاده کرد. در صورتی که پک سرما در دسترس نیست می توان از کیسه یخ و یا کیسه ای از سبزیجات منجمد که لای حوله پیچیده شده است استفاده کرد و آن ها را با فشاری ملایم بر روی گونه، مجاور ناحیه جراحی شده قرار داد.

پک سرما و یا کیسه یخ باید به مدت 20 دقیقه در موضع قرار داده شده و به مدت 20 دقیقه برداشته شود و این عمل در 4 تا 5 ساعت اول پس از جراحی به دفعات تکرار گردد. استفاده از گرمای مرطوب مانند حوله ی مرطوب در دو روز پس از جراحی به برطرف شدن تورم مختصر ایجاد شده کمک می کند. باید دقت شود داروهای تجویز شده توسط دندانپزشک جهت کنترل تورم باید طبق دستور و در زمان دقیق آن مصرف شوند.

درد و ناراحتی

با اینکه درد یکی از رایج ترین عوارض افزای طول تاج دندان است اما معمولا گزارشی که از درد توسط بیماران داده می شود دردی خفیف است که مدت زمان زیادی طول نمی کشد. بهترین راه حل برای اینکه هیج تجربه دردی بعد از جراحی وجود نداشته باشد، استفاده از داروهای ضد درد است که توسط دندانپزشک تجویز می شود. نکته ی مهم جهت کنترل درد آن است که اولین قرص یا کپسول تجویز شده، قبل از آن که اثر بی حسی از بین برود، مصرف گردد.

حالت تهوع

وجود حالت تهوع پس از جراحی غیر معمول نیست. معمولا علت آن داروهای ضد درد تجویز شده است. اگر قبل از مصرف داروی ضد درد، حجم کمی از غذایی نرم خورده شود، احتمال بروز این حالت کمتر خواهد بود. در عین حال مصرف میزان زیادی آب به همراه داروی ضد درد نیز در کاهش حالت تهوع کمک می کند.

حساسیت دندان ها

به عنوان یکی از عوارض جانبی، دندان های مجاور دندانی که جراحی افزایش طول تاج بر روی آن انجام شده، ممکن است تا چند هفته حساس باشند. این مسئله به علت اکسپوز شدن و یا باز شدن نواحی ریشه ای دندان ها به محیط دهان است که کاملا طبیعی می باشد. حساسیت تدریجا به دنبال ترمیم ناحیه ی جراحی کاهش یافته و برطرف می گردد. مهم آن است که در طی این مدت از غذاها و نوشیدنی های بسیار سرد و یا بسیار گرم استفاده نشود.

 پس از چه مدت زمان لثه ها بهبود می یابند و می توان درمان را ادامه داد ؟

با دنبال کردن مراقبت های بعد از جراحی افزایش طول تاج اصولا 4 تا 6 هفته پس از جراحی، لثه ها به طور کامل ترمیم شده و ثبات می یابند. پس از این زمان است که می توان درمان های ترمیمی مانند بیلداپ و یا روکش و یا درمان های زیبایی مانند لمینت های سرامیکی و کامپوزیت ونیرها را انجام داد.

قبل و بعد از عمل جراحی افزایش طول تاج

 چه اقداماتی موجب عدم نیاز دندان ها به جراحی افزایش طول تاج می شوند ؟

در تحقیقی که در سال 2014 در دانشگاه شیراز انجام شد، نشان داده شد که بیشترین عوامل مستعد کننده دندان به جراحی افزایش طول تاج در ابتدا پوسیدگی و در مرحله بعد شکستگی هستند. در این مطالعه چنین نتیجه گرفته شده که رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان ها جهت پیشگیری از ایجاد پوسیدگی همراه با توالی معاینات منظم می تواند تا حد زیادی نیاز به جراحی افزایش طول تاج را به ویژه در سنین بالاتر مرتفع کند.

پاسخ به سوالات رایج

آیا جراحی افزایش طول تاج دندان درد دارد؟

قبل از انجام عمل جراحی لثه بی حس می شود بنابراین اگر منظور از طرح این پرسش خود عمل است باید خاطرنشان کرد که خیر دردی تجربه نمی شود. با این حال ممکن است بعد از رفع اثرات بی حسی مقداری درد تجربه شود که آن هم با داروهای مسکن تجویزی قابل تسکین است.

عمل جراحی افزایش طول تاج توسط چه دندانپزشکانی انجام می شود؟

این عمل می تواند توسط دندانپزشکان عمومی باتجربه که سابقه زیادی در خصوص جراحی های دهان و دندان دارند نیز انجام شود اما بهتر آن است که برای انجام هرگونه جراحی های اینچنینی حتما با متخصص و جراح لثه و همچنین جراحان دهان مشورت کنید.

دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید