به طور معمول چینش دندان ها به گونه ای است که فاصله بسیار کمی مابین آن ها وجود دارد. این مساله باعث مساله باعث می شود که ما در طرح لبخند نرمال فاصله قابل توجهی مشاهده نمی کنیم. با این حال در برخی افراد ممکن است مابین تمامی دندان ها و یا تنها مابین دندان های جلو فاصله قابل توجهی وجود داشته باشد که غیر طبیعی است و بهتر است برطرف شود. این مقاله علل ایجاد این فاصله و به طور کلی روش های دندانپزشکی بستن فاصله بین دندان ها مورد بررسی قرار گرفته است.
منظور از فاصله بین دندان ها چیست؟
به طور کلی به فاصله بین دندانها (مخصوص دندان های پیشین) که بیش از 0.5 میلیمتر باشد، دیاستم میگویند. دیاستم در زبان یونانی به معنای از هم جدا بودن و فاصله است. فاصلهای که ممکن است بین دندان ها در هر جایی از دهان به وجود بیاید، اما بیشتر در دندانهای قدامی بالایی و پایینی اتفاق میافتد. درصد وقوع این فاصله در بین دندان های قدامی بالا 14.8 و در بین دندان های قدامی پایین 1.6 است.
با این که عده ای از افراد به فاصله بین دندان های خود عادت می کنند و نیازی به تغییر آن نمی بینند و عده ای دیگر فاصله بین دندان های جلویی خود را نشانه خوش شانسی می دانند و حاضر نیستند تغییری در آن ایجاد کنند، اما واقعیت آن است که تعداد بسیار بیشتری از افراد خواهان آنند که با بستن این فاصله ها و ایجاد تناسب بیشتر، زیبایی لبخند خود را ارتقاء دهند.
آیا امکان بستن فاصله بین دندان ها در خانه وجود دارد؟
خیر به هیچ عنوان با هیچ روشی امکان بستن فاصله بین دندان ها در خانه وجود ندارد لذا به صورت جدی توصیه می شود از انجام هر گونه اقدام در این خصوص اجتناب شود. تنها روش های دندانپزشکی شامل ارتودنسی، استفاده از ونیرها و سایر روش های ذکر شده در این صفحه می توانند فواصل بین دندانی را برطرف کنند. چنانچه بین دندان هایتان فاصله بیش از 0.5 میلی متر وجود دارد تنها با دندانپزشک مشورت کنید.
علل ایجاد کننده فاصله بین دندان ها کدامند؟
- ژنتیک و تاریخچه فامیلی
- فیزیولوژیک: دیاستم میانی و یا فاصله بین دندان های ثنایا در سن 6 سالگی به میزان 98%، در 11 سالگی 49% و در 12 تا 18 سالگی 7% مشاهده می شود.
- بزرگ بودن زبان
- فرنوم غیرنرمال (فرنوم محل چسبندگی عضلات لب به فک بالاست که می توان آن را از داخل لب بالا لمس کرد)
- عدم تناسب اندازه دندان ها و فکین (که در موارد کم بودن تعداد دندان ها به طور مادرزادی و یا میکرودنشیا که به معنای کوچک بودن اندازه دندان ها می باشد دیده می شود.)
- ماکروگناتیا (بزرگ بودن اندازه فکین)
- دندان های ثنایای کناری که فرمی کوچک و غیرنرمال دارند (peg-shaped lateral)
- عاداتی مانند عادت مکیدن انگشت و یا اعمال فشار به وسیله زبان به پشت دندان های قدامی (مثلا حین قورت دادن یا در مواقع دیگر)سبب ایجاد فاصله بین دندان های ثنایا می شوند
- مشکلات پریودنتال: هنگامی که فرد مبتلا به مشکلات لثه ای و پریودنتال است، استخوان ساپورت کننده ی دندان ها دچار تحلیل می شود. در نتیجه با ایجاد موبیلیتی یا لقی، دندان ها از جای خود حرکت می کنند. به این ترتیب شاهد خواهیم بود دندان هایی که به هنگام سلامت در تماس با یکدیگر و بدون فاصله بوده اند، با مشکلات پریودنتال از یکدیگر جدا شده و فاصله می گیرند.
چرا باید علت ایجاد کننده فاصله بین دندان ها را بدانیم؟
قبل از هر اقدام درمانی، ابتدا باید علت ایجاد کننده ی دیاستم مورد بررسی قرار گیرد. در غیر این صورت این امکان وجود دارد که مجددا این فاصله بین دندان ها ظاهر شود.
به عنوان مثال فواصلی که در اثر بیماری پریودنتال بوجود آمده اند، ابتدا نیاز به درمان های پریودنتال توسط پریودنتیست دارند و سپس در مرحله ی بعد است که بستن فاصله ها و درمان زیبایی انجام می شود. و یا در مواردی که فرنوم های غیرنرمال و چسبنده وجود دارد، در صورتی که بدون جراحی و برداشت این فرنوم ها فاصله بین دندان ها بسته شود، امکان این که فرنوم فشار آورده و مجددا بین دندان ها فاصله ایجادشود وجود دارد.
مورد دیگری که می توان به آن اشاره داشت زمانی است که عادات بوجودآورنده فاصله ها همچنان ادامه دارند. در این موارد بستن فاصله ها با هر روش درمانی اتلاف وقت و تحمیل کردن هزینه به فرد است. با تشخیص علت ایجادکننده فاصله بین دندان ها، می توان روش درمانی صحیح را انتخاب کرد. این انتخاب شامل هر تکنیک و روشی که باشد، می توان اطمینان داشت که ماندگاری درمان را در پی خواهد داشت.
جهت بستن فاصله بین دندان ها از چه روش های درمانی استفاده می شود ؟
درمان ارتودنسی دندان
از ایمن ترین و محافظه کارانه ترین درمان ها جهت بستن دیاستم های دندانی، روش ارتودنسی است. این درمان در موارد زیر تجویز می شود:
- زمانی که فاصله بین دندان های جلو بیش از 2 میلیمتر است. در این حالت اگر از درمان های ترمیمی استفاده شود، نسبت طول به عرض دندان ها نامتناسب شده و نسبت طلایی که یکی از اصول طراحی لبخند است به هم می ریزد.
- هنگامی که اندازه دندان ها به طور مادرزادی بزرگ است، با درمان های ترمیمی دندان ها بزرگ تر و حجیم تر شده و از تناسب خارج می شوند. در این موارد روش ارتودنسی درمان انتخابی است.
- در افرادی که علاوه بر وجود فاصله بین دندان ها، به دلایل مختلف مانند: غیر قرینه بودن فضای بین دندان ها، دندان های بیرون زده، انحراف میدلاین (خط وسط دندان های ثنایا) نیاز به درمان ارتودنسی دارند.
مزایای بستن فاصله بین دندان ها با ارتودنسی
- محافظه کارانه ترین درمان است.
- بدون هیچ تغییری در دندان ها، تنها با حرکت دادن و هدایت صحیح آن ها، فاصله بین دندان ها بسته می شود.
معایب ارتودنسی دندان
- نیازمند زمان طولانی است.
- هزینه ی بالاتری نسبت به درمان های ترمیمی دارد.
درمان های ترمیمی و زیبایی
لمینت های سرامیکی
زمانی که علاوه بر وجود فواصل جنرالیزه، دندان ها از نظر رنگ و فرم نیز مشکلاتی داشته و نیازمند تصحیح باشند، لمینت دندان سرامیکی گزینه ی درمانی مناسبی محسوب می شوند. در واقع با کمک لمینت های سرامیکی می توان تمامی مواردی را که بر طرح لبخند فرد تاثیر منفی دارند را با یک درمان اصلاح نمود.
مزایای لمینت سرامیکی برای بستن فاصله بین دندان ها
- شفاف و طبیعی بودن نمای دندان ها
- عدم رنگ پذیری سرامیک موجب می شود که رنگ لمینت های سرامیکی در طول زمان ثابت باقی بماند.
- می توان همزمان با بستن فاصله ها، اصلاح طرح لبخند را انجام داد.
معایب لمینت سرامیکی
- به علت اضافه شدن هزینه لابراتوار، هزینه ی این درمان بالاتر از درمان کامپوزیت است.
- در بسیاری از موارد نیاز به تراش دندان ها است، هر چند این تراش بسیار مختصر و در حد چند دهم میلیمتر است.
درمان کامپوزیت
با بهبود خصوصیات فیزیکی و مکانیکی کامپوزیت ها، این روش به یکی از رایج ترین درمان ها جهت بستن فاصله بین دندان ها تبدیل شده است. خصوصا زمانی که دیاستم میانی بین دو دندان ثنایا وجود داشته باشد.
از آنجایی که نقطه قوت اصلاح طرح لبخند با کامپوزیت در محافظه کارانه بودن آن است بهتر است زمانی به عنوان طرح درمان نهایی انتخاب شود که دندان ها از نظر رنگ و فرم قابل قبول و حداقل قابل پذیرش توسط خودِ فرد هستند. در این حالت کامپوزیت ها را می توان تنها بین دندان ها و به صورت پارسیل کامپوزیت ونیر قرار داد و از پوشانده شدن مینای سطح خارجی دندان با کامپوزیت پرهیز کرد.
همچنین در مواردی که فرم و ترتیب قرار گرفتن دندان ها مناسب است، اما رنگ دلخواه وجود ندارد، می توان ابتدا سفید کردن دندان ها را به کمک یکی از روش های بلیچینگ دندان ( بلیچینگ در مطب، بلیچینگ در منزل و بلیچینگ با لیزر ) انجام داد. سپس با درمان کامپوزیت، به طورکاملا محافظه کارانه اقدام به بستن فاصله بین دندان ها نمود.
مزایا کامپوزیت برای بستن فاصله بین دندان ها
- هزینه ی پایین تری نسبت به روش های درمانی دیگر دارد.
- این امکان وجود دارد که در یک جلسه درمان انجام شود.
- در این درمان دندان ها به هیچ وجه تراش نمی خورند.
- درمان کامپوزیت بدون پوشانده شدن کامل مینا و کاملا محافظه کارانه قابل اجرا است.
معایب کامپوزیت دندان
- نیاز به پالیش های دوره ای جهت ثبات رنگ دارد.
- هنگامی که دندان ها تحت استرس و نیروی زیاد قرار دارند، درمانی مناسب محسوب نمی گردد.
- در افرادی که براکسیزم یا دندان قروچه دارند و یا کسانی که عاداتی مانند ناخن جویدن دارند، احتمال شکست درمان کامپوزیت وجود دارد.
17 پاسخ به "آشنایی با 6 روش بستن فاصله بین دندان ها در دندانپزشکی"